- Katılım
- 14 Eyl 2018
- Mesajlar
- 2,971
- Tepkime puanı
- 659
- Puanları
- 0
- Yaş
- 44
- Konum
- istanbuL
- Cinsiyet
- Erkek
Pelikan ya da kutan, monotipik pelikangiller (Pelecanidae) familyasını ve Pelecanus cinsini oluşturan iri su kuşu türlerinin ortak adı. Uzun gagaları, avlanmak için kullandıkları ve yutmadan önce gagalarıyla topladıkları avın bulunduğu suyu süzmeye yarayan geniş boğaz keseleri en ayırtedici özellikleridir. Kahverengi pelikan ve Peru pelikanı dışındaki türlerinin tüyleri genellikle soluk renklidir. Tüm türlerinin gagaları, keseleri ve yüzlerindeki tüysüz deri üreme mevsiminden önce parlak renklere kavuşur. Yaşayan sekiz türü dönencelerden ılıman kuşağa kadar olan bölgelerde yaşar ancak Güney Amerika'nın iç kısmında, kutup bölgelerinde ve açık denizde bulunmazlar. Pelikanlara ait fosil kayıtları Fransa'da Oligosen döneminden kalma ve günümüz pelikanlarının gagasına benzeyen fosil buluntularıyla birlikte en az 30 milyon yıl öncesinden itibaren vardır. Uzun süre fregat kuşları, karabataklar, tropik kuşları ve sümsük kuşları ile akraba olduğu düşünülen pelikanlar günümüzde Pelecaniformes takımında sınıflandırılmaktadır ve en yakın akrabaları ise pabuç gagalı ve hamerkoptur. Aynı takım içinde yer alan aynaklar, kaşıkçılar vebalıkçıllar ise uzak akrabalarıdır. Genellikle su yüzeyinde ya da yüzeye yakın yakaladıklarıbalıklarla beslenirler ve kıyılar ile göllerde yaşarlar. Koloniler oluşturarak üreyen pelikanlar sıklıkla toplu olarak avlanırlar. Beyaz tüylü dört türü yerde yuva yapmayı tercih ederken kahverengi ya da gri renkli diğer dört türü ise ağaçlarda yuvalanmayı tercih etmektedir.
Pelikanlarla insanlar arasındaki ilişkiler sıklıkla çekişmeli olmuştur. Hem ticari hem de zevk için yapılan balıkçılık için rekâbet kaynağı olarak görüldüklerinden insanların zulmüne uğramıştır.Yaşam alanı yokolması ve çevre kirliliğinden muzdariptirler. Üç türü korunma durumu açısından önem arzetmektedir. Ayrıca mitoloji, Hristiyan ve arma bilimi ikonografisi açısından kültürel öneme sahiptirler.
Pelecanus cinsi ilk olarak Linnaeus tarafından 1758 yılında Systema Naturae eserinin 10. baskısında tanımlanmıştır. Linnaeus ayırıcı özelliklerini düz ve ucu kıvrık bir gaga, doğrusal burun delikleri, tüysüz yüz ve tamamen perdeli ayaklar olarak belirtmiştir. Bu ilk tanım pelikanların yanı sıra fregat kuşlarını, karabatakları ve sümsük kuşlarını da içermekteydi. Cins adı Grekçe "balta" anlamına gelen, πελεκυς (pelekys) kelimesinden türeyen πελεκάν (pelekan) kelimesinden gelir. Antik çağlarda bu kelime hem pelikanlar hem de ağaçkakanlar için kullanılmaktaydı
Pelikanlar adlarını zengin bir taksonomik tarihçeye sahip olan Pelecaniformes (Pelikansılar) takımına vermiştir. Bu takımın geleneksel üyeleri olan tropik kuşları, yılanboyunlar, karabataklar, sümsük kuşları ve fregat kuşları tekrar gözden geçirilmiş, tropik kuşu kendin takımıPhaethontiformes içinde, diğerleri de Suliformes takımı içinde yeniden sınıflandırılmışlardır. Onların yerine ise balıkçıllar, aynaklar, kaşıkçılar,hamerkop ve pabuç gagalı Pelecaniformes takımına aktarılmıştır. Moleküler kanıtlar pabuç gagalı ile hamerkopun pelikanlarla kardeş grup oluşturduğunu belirtir ancak bu üç soyun tam akrabalık ilişkileri hakkında bazı şüpheler bulunmaktadır
Erkekler genellikle dişilerden daha büyüktür ve gagaları da daha uzundur. En küçük pelikan türükahverengi pelikandır ve bu türün en küçük bireyleri 2,75 kg ağırlığında, 1,06 m. boyundadır ve kanat açıklıkları yalnızca 1,83 m.dir. En büyük pelikan türünün ise en büyük bireylerinin 15 kg. ağırlığı, 1,83 m. boyu ve 3 m. kanat açıklığı ile tepeli pelikan olduğu düşünülmektedir. Avustralya pelikanının gagası büyük erkeklerde 0,5 m.'ye kadar erişebilir ki bu kuşlar arasında en uzun gagadır.