Laisizm (Laikçilik) nedir?
(Alm. Laizismus, Fr. Laicisme Laikçilik, İlmaniye): Felsefi anlamda laiklik, iman ile aklın sahalarının ayrılmasını, imanın aklın sahasına asla müdahale ettirilmemesi gerektiğini savunan görüştür. Çeşitli materyalist anlayışlar da imanın sahasına müdahale etmeleri ya da iman sahası diye bir saha kabul etmemeleri bakımından laik anlayışı benimsemişlerdir.Ahlakta laik anlayış, ahlaki fiillerin ve ahlaki hayatın dini tesirlerden bütünüyle azade kılınmasını, aklın prensiplerine ve ilmi gelişmelere bağlanmasını, metafizik temelden kurtulmasını müdafaa eder. Cemiyeti Tanrı olarak kabul ettiği ve insan cemiyetlerini bir eşya gibi gördüğü için kapalı bir materyalizmi benimsemiş olan Durkheim, ahlakın ve dolayısı ile eğitimin, okulların laikleştirilmesini yani her çeşit dini tesirlerden kurtarılmasını savunur.
Ona göre ahlakın laikleşmesi, hemde rasyonelleşmesidir. Dini, ikinci ve daha geri plana atan her düşünce ve yaşayış, laik bir düşünce ve yaşayıştır. Yani Durkheim için laikçilik, dine karşı geliştirilen bir akımdır. Ama temelde, dinden bağımsız yaşamak değil, kilise teşkilatına mensup olmamak (ruhban olmamak), dünyevi bir yaşam sürmek, kilisenin öğretilerinden bağımsız düşünebilmek demektir.
Siyasi ve hukuki yönden laiklik; otoritenin ve hukukun kaynağı olarak ilahi bir kaynak ve otorite tanımamak, devlet otoritesini ve hukuk prensiplerini dini öğelerden ve tesirlerden uzak tutmaktır. Bütün umumi hayat alanlarının dinden azade kılınmasını isteyen laik görüşler de vardır. Niyazi Berkes, bizim toplumu dini tesirlerden kurtarmak için Batılılaştığımız ve laikliği kabul ettiğimiz kanaatındadır.
-Alinti-