Kocaeli

[BaRoN]

Kocaeli, Türkiye'nin bir ili ve en kalabalık 10. şehridir. Şehir, ülkenin en büyük sanayi ve ticaret kentlerinden biridir. İstanbul, Ankara ve İzmir'den sonra en gelişmiş şehirdir. Adını 1320 yılında İzmit yöresini fetheden Akça Koca'dan almaktadır. İstanbul, Bursa, Sakarya ve Yalova illeriyle komşudur.

Marmara Bölgesi'nin en büyük 3. şehri olan ve 12 ilçeye sahip Kocaeli, gelişen sanayi sektörünün yanı sıra doğal güzellikleri ile de öne çıkmaktadır. Kocaeli doğal güzellikler ile turistik yapısını güçlendirmekle birlikte, çeşitli tarihi eserleriyle de bu durumu desteklemektedir. 1.906.391 kişilik nüfusa sahip Kocaeli, Asya ve Avrupa’yı birbirine bağlayan kavşak durumunda olduğu için oldukça önemli bir konumda olup İstanbul, Bursa, Sakarya gibi her anlamda stratejik öneme sahip illere komşudur. Ayrıca sanayi bakımından en hızlı gelişen illerden biri olan şehrimiz, sanayisi ile Türkiye ekonomisine de büyük katkı sağlamaktadır.

1 Şubat 2019 TÜİK verilerine göre 12 İlçe ve belediye, bu belediyelerde toplam 472 mahalle bulunmaktadır.

Kocaeli Tarihi​

Dünya’nın önemli yollarının kavşak noktası durumunda olan İzmit ve civarında yaklaşık olarak M.Ö. 3000’den itibaren insanların yaşamakta olduğu yapılan araştırmalar sonucu ortaya çıkmıştır. Günümüze kadar devamlı iskan edilmiş olan İzmit’e ait, ilk deliller M.Ö. 12.yy’ a kadar dayanmaktadır. Bu tarihlerde Frigler bölgeyi ellerinde tutmuş, ardından Yunanistan’ın Megara şehrinden kendilerine yeni bir yer aramak için çıkan göçmen bir grup, şimdiki Başiskele mevkiinde ASTAKOZ adını verdikleri şehir kurmuşlardır.

Trakia kralı Lysimakhos’un ASTAKOZ’ u tahrip ettirmesiyle bugünkü İzmit’in üzerinde bulunduğu yamaçlara NİKOMEDİA adında yeni bir şehir kurulur. M.Ö. 262 yılında şehri inşa ettiren Büyük İskender’in Anadolu’yu zaptetmekle görevli kralı Nikomedes, şehre eşinin ismini vermiştir. Giderek yükselen Bitinya Krallığı’nın merkezi Nikomedia büyük Helenistik şehir olur. M.Ö. 91-94 yıllarında Romalılara bağışlanır. M.S.284 yılında imparator Diokletionus, Nikomedia’yı yeniden başkent yapar. Onun zamanında Nikomedia; Roma, Antakya, İskenderiye’den sonra dünyanın dördüncü büyük şehridir.

11. yy.’ın son çeyreğinde Nikomedia Selçuklular tarafından fethedilir. I.Haçlı Seferi’nde geri alınan Nikomedia bir süre Latinlerin işgalinde kaldıktan sonra tekrar Selçuklular’a geçer. Orhan Gazi zamanında, Adapazarı ve Hendek yörelerinin Valisi Akçakoca, kenti alınca şehir Osmanlı Devleti’nin egemenliğine girer. Başlangıçta İznik’in yan komşusu anlamında İznikmid olan bu şehrin adı, zamanla İzmit’e dönüşmüştür. 1888 yılına kadar İstanbul’a bağlı kalan İzmit bu tarihten sonra ayrı bir kent olur.

İstiklal Harbi öncesi İngiliz ve Yunanlı kuvvetlerin işgalinde kalan şehir 28 Haziran 1921’de kurtarılmış, Cumhuriyetin İlanından sonra da Kocaeli Vilayetinin merkezi olmuştur. Cumhuriyet döneminde bölgeye yapılan sanayi yatırımları ile sanayi alt yapısı tamamıyla şekillenir, hem devlet hem de özel girişimler artar. Bugün ileri düzeyde sanayi ve endüstri kenti olan Kocaeli; çevresi ile demiryolu ve en gelişmiş karayolu ağına sahiptir. Bunun yanı sıra Derince limanıyla da dünyanın dört bir yanına deniz yolu bağlantısı kurulmuştur. Yüzölçümü açısından küçük bir İl olan Kocaeli, gerek sanayi sektöründeki üretim ve katma değer, gerekse bu sektörde çalışan insan açısından sadece Türkiye için değil dünya için de ilginç bir örnektir. Doğal güzellikleri, plajları, yaylaları, Kartepe kayak merkezi ve tarihi eserlerinin yanında Karadeniz ve Marmara Denizi’ne olan kıyıları ile Kocaeli İli ticaret, kültür ve turizm açısından da ayrı bir önem taşımaktadır.

Kocaeli, 2 Eylül 1993'te çıkarılan 504 sayılı kanun hükmünde karaname ile büyükşehir unvanı kazandı. 2004 yılında çıkarılan 5216 sayılı kanun ile büyükşehir belediyesinin sınırları il mülki sınırları oldu.

Coğrafya​

Kocaeli ili, Marmara Bölgesi'nin Çatalca-Kocaeli Bölümü'nde, 29° 22'—30° 21' doğu boylamı, 40° 31'—41° 13' kuzey enlemi arasında yer alır. Doğu ve güneydoğusunda Sakarya, güneyinde Bursa illeri, batısında Yalova ili, İzmit Körfezi, Marmara Denizi ve İstanbul ili, kuzeyde de Karadeniz'le çevrilidir. İl merkezi İzmit'in doğusundan geçen 30° doğu boylamı Türkiye saati için esas kabul edilir. Kocaeli ilinin yüzölçümü 3.505 km²'dir. Asya ile Avrupa'yı birleştiren önemli bir yol kavşağında bulunmaktadır. Doğal bir liman olan İzmit Körfezi işlek bir deniz yoludur. İlin kuzeybatı yüzündeki İstanbul il sınırı, Darıca ile İstanbul arasında akan Kemiklidere'nin doğusundan geçer. Güneybatıda İstanbul-Kocaeli sınırı İzmit Körfezi'nin karşı kıyısında Yalova topraklarıyla son bulur. Bursa sınırını Samanlı Dağları'nın tepelerinden geçen hat oluşturmaktadır.

Ovalar ve platolar

İlde çok sayıda küçük dere vadisi vardır. Ovalar genellikle akarsuların yığıntılarıyla oluşmuş küçük alüvyal düzlükler niteliğindedir. Karadeniz'e dökülen akarsuların oluşturduğu vadiler, Kocaeli Yarımadası'nın yeni bir biçim almasına yol açan tektonik hareketlerin öncesinde ortaya çıkmış, buna karşılık Marmara Denizi'ne dökülen akarsu vadileri bu hareketlerin sonrasındadır.

Kocaeli Yarımadası'nın bugünkü biçimi, İzmit Körfezi ve Sapanca Gölü gibi tektonik çöküntüler, Karadeniz gibi çanaklaşmalar ve deniz yüzeyindeki değişmelerle belirlenmiş yarımadanın kıyı kesimlerinde denize taraçalar oluşmuştur. Bu arada akarsuların aşağı çığırlarında da genişleyen alüvyal dolgu tabakalar ve kıyı birikim kuşakları oluşmuştur. Daha önce de belirtildiği gibi yarımadadaki su bölümü çizgisi, İzmit Körfezi'ne çok yakın bir kesimden geçmektedir.

Coğrafi yapı

İl topraklarından kaynaklanan suların bir bölümü Karadeniz'e, bir bölümü de Marmara Denizi'ne ulaşır. Kocaeli Yarımadasında uzanan dağların sırtı İzmit Körfezi ve Marmara'ya daha yakın olduğundan Karadeniz'e dökülen akarsular daha uzundur. Gebze'nin Tepecik mahallesi yakınlarından doğan 71 km uzunluğundaki Riva (Çayağzı) Deresi İstanbul Boğazı girişinin doğusunda Karadeniz'e dökülür. Ağva Deresi de denen Göksu Deresi Karayakuplu mahallesi yakınlarından çıkar ve Ağva'da Karadeniz'e ulaşır. Yine Karadeniz'e dökülen Yulaflı Deresi'nin uzunluğu 43 km'dir. Üzerinde İstanbul kentine su sağlayan Darlık Barajı bulunan Darlık Deresi de il toprak larından doğar. Denizli mahallesinden doğup Karadeniz'e dökülen Kocadere'nin uzunluğu 50 km'dir. İl topraklarından doğup, il sınırları içinde Karadeniz'e dökülen başlıca akarsu Kandıra ilçesindeki Sansu'dur. Sakarya Nehri'ne Karadeniz'e dökülmeden önce katılan son akarsu olan Kaynarca Deresi de Kandıra ilçesinden doğar. Samanlı Dağları'ndan doğan Kirazdere İzmit kentinde körfeze dökülür. Bu dere üzerindeki Kirazdere Barajı'nın yapımı 1997'de tamamlanmıştır. Gebze ilçesindeki Dilovası Deresi'nin uzunluğu 12 km'dir. Pelitli köyünün güneyinden ve Tavşanlı mahallesinün kuzeyinden geçerek İzmit Körfezi'ne dökülür. 542 km burhan dereside vardır.

Göller

Batı bölümündeki 7 km'si Kocaeli sınırları içerisinde kalan Sapanca Gölü'nün yüzölçümü 47 km²'dir. Uzuntarla, Maşukiye ve Eşme Beldelerine sınırdır. İzmit kentine su sağlayan Kirazdere Barajı'nın ardında yer alan yapay göl ise 1,74 km²'lik bir alanı kaplar. Bir başka yapay göl de Kocaeli Büyükşehir Belediyesi tarafından kentin su ihtiyacını karşılamak için yaptırılan barajın ardında su toplanması sonucu oluşan Yuvacık Baraj Gölü'dür.

Kocali İlçeleri​

• Başiskele
• Gölcük
• Karamürsel
• Kandıra
• Kartepe
• İzmit
• Derince
• Körfez
• Dilovası
• Gebze
• Çayırova
• Darıca

İklim​

Körfez kıyılarıyla Karadeniz kıyısında ılıman, dağlık kesimlerde daha sert bir iklim hüküm sürer. Kocaeli ikliminin, Akdeniz iklimi ile Karadeniz iklimi arasında bir geçiş oluşturduğu söylenebilir. İl merkezinde yazlar sıcak ve az yağışlı, kışlar yağışlı, zaman zaman karlı ve soğuk geçer.Karlı günler sayısı ortalama 12 gündür. Kocaeli'nin Karadeniz'e bakan kıyıları ile İzmit Körfezi'ne bakan kıyılarının iklimi arasında bazı farklılıklar göze çarpar. Yazın körfez kıyılarında bazen bunaltıcı sıcaklar yaşanırken Karadeniz kıyıları daha serindir- İl merkezinde ölçülen en yüksek hava sıcaklığı 44,1 °C (13 Temmuz 2000), en düşük hava sıcaklığı -8,3 °C (23 Şubat 1985), yıllık ortalama sıcaklık ise 14,8 °C'dir. Karadeniz kıyısında yıllık ortalama yağış miktarı 1.000 mm'yi aşar. Bu miktarı güneye doğru gidildikçe azalır, İzmit'te 800 mm'nin de altına düşer (784,6 mm). Samanlı Dağlan'nın körfeze bakan yamaçlarında iklim Karadeniz kıyılarına benzer. Yağış miktarı da bu kesimde farklıdır. Rüzgârlar kışın kuzey ve kuzeydoğudan, yazları ise kuzeydoğudan eser.

Bitki Örtüsü​

Kocaeli'nde bitki örtüsü, genelde Marmara Bölgesinin özelliğini taşımakla birlikte, kıyısıyla dağlık alanlar arasında önemli farklılıklar görülür. Ayrıca kuzeyden güneye doğru gidildikçe Karadeniz kıyısına özgü bitki topluluklarının yerini Akdeniz bitkileri almaya başlar. Samanlı Dağları ile Karadeniz kıyısı ardındaki alanlar sık ve nemcil ormanlarla kaplıdır. Bu ormanlar daha çok kayından oluşur; bazı kesimlerde kayına gürgen, kestane ve meşe de karışır. Samanlı Dağlan'nın yüksek kesimleri iğneyapraklılarla örtülüdür. İzmit Körfezi'nin kuzey ve doğusunda Akdeniz iklimine özgü makilere rastlanır. Eskiden körfezin kuzey kıyılarında yaygın olan zeytinlikler kent ve sanayi alanı elde edilmesi amacıyla yok edilmiş durumdadır. Tahrip edilen ormanlık alanlar step bitkileri ve yalancı makilerle kaplıdır.

Ulaşım​

İstanbul ve Ankara’yı birbirine bağlayan Anadolu Otoyolu (TEM) ve D-100 (eski adıyla E-5) Karayolu il sınırları içerisinden boydan boya geçmektedir.

Üçüncü köprü ile bağlantılı Kuzey Marmara Otoyolu Kocaeli il sınırları içerisinden geçmekte ve OSB bağlantı güzergâhlarıyla lojistik trafiğini daha da geliştirmektedir.

Osmangazi Köprüsü, Otoyol 5 kapsamında, İzmit Körfezi'ndeki Dilovası Dil Burnu ile Altınova Hersek Burnu arasında inşa edilen, 1.550 metre orta açıklığı ve 2.682 metre toplam uzunluğu ile dünyanın dördüncü en uzun açıklıklı asma köprüsüdür.

Havayolu

Kocaeli’de bulunan Cengiz Topel Havalimanı, şehir merkezine yaklaşık 20 kilometre mesafededir. Havalimanına, otobüs, şehir içi minibüs ve taksi ile gidilebilir. İstanbul’un Anadolu Yakası’nda bulunan Sabiha Gökçen Uluslararası Havalimanı, Kocaeli il sınırından taşıtla 10 dakikalık mesafededir. Günümüzde Cengiz Topel Havalimanı'ndan Kocaeli-Trabzon uçak seferi yapılmaktadır.

Demiryolu

Kocaeli ili sınırları içerisindeki demiryolu güzergâh uzunluğu 72 kilometredir. Kocaeli il genelindeki tren istasyonları: Büyükderbent-Köseköy-İzmit-Derince-Körfez-Yarımca-Hereke-Tavşancıl-Diliskelesi ve Gebze olmak üzere 10 adettir.

Denizyolu Ulaşımı

ocaeli Liman Başkanlığı verilerine göre 2018 yılı itibariyle İzmit Körfezi’nde faaliyet gösteren 33 adet özel ve 1 adet kamuya ait olmak üzere toplam 34 liman tesisi bulunmakta ve limanlarda 110 adet iskele veya rıhtım bulunmaktadır.

Şehir içi ulaşım

Şehir ulaşımında Büyükşehir Belediyesi Otobüsleri ve özel halk otobüsleri, Gebze-Harem dolmuşları ve taksiler kullanılmaktadır. İzmit ilçesinde Akçaray adlı tramvay Plajyolu-Otogar arasında hizmet vermektedir.

Eğitim​

İlde 597 okul öncesi, 328 ilkokul, 310 ortaokul, 114'ü genel 98'i meslek ve teknik toplam 212 lise bulunmaktadır. Bunun yanı sıra Kocaeli Üniversitesi ve Gebze Teknik Üniversitesi'ne de ev sahipliği yapmaktadır.

Kocaeli şehri, kendi içerisinde sanayisini barındırmakla birlikte aynı zamanda hem doğal güzellikleriyle hem de tarihi ve sanatıyla gün geçtikçe ön plana çıkan bir kenttir. Kendisine has yemekleri, kültür merkezi, geleneksel giysileri ve daha birçok noktada ön plana çıkmaktadır.

Ekonomi​

Kocaeli Türkiye’nin en hızlı gelişen, sanâyileşen bir ilidir. Türkiye’nin İstanbul’dan sonra en büyük sanayi merkezidir. Gayri sâfî hâsılasında sanayi sektörünün payı % 70’i aşmıştır. Bilhassa imâlât sanayi büyük ölçüde gelişmiştir.

Tarım

Kocaeli’nin iklimi ve toprağı tarıma çok müsâittir. Fakat tarım alanları oldukça azdır, 113,000 hektar olup 100 bin hektara doğru azalmakta, tarıma elverişli arazide sanayi tesisleri yapılmaktadır. Başlıca tarım ürünleri buğday, yulaf, mısır, ayçiçeği, şekerpancarı, tütün ve ketendir. İzmit Körfezinin çevresi sebze ekimine çok müsaittir. Senede 100 bin tona yakın sebze yetiştirilir. Domates, lahana, ıspanak, bakla, kereviz ve enginar en çok yetişen sebzelerdir. Kocaeli’nde meyvecilik te çok önemlidir. Başta elma olmak üzere kiraz, vişne, erik, şeftali, fındık, üzüm ve dut çok yetişir. Pişmaniyesi, kirazı ve fındığı, İzmit çene suyu meşhurdur.

Pişmaniyesi dünyaca ünlüdür. Un, şeker ve yağdan yapılır. Keten helvası gibi teltel olur. Yarımca ve Darıca’nın kirazı tatlı, sulu ve al renkli olup büyük tanelidir. Değirmendere’nin fındığı meşhurdur.

Hayvancılık Kocaeli’nde çayır ve meralar azdır. Mera hayvancılığı gerilemekte, fakat besicilik gelişmektedir.

Ormancılık Kocaeli orman bakımından oldukça zengin sayılır. İl topraklarının % 38’i ormanlarla kaplıdır. Ormanlardaki ağaçların çoğunluğu karaçam, kızılçam, kayın, meşe, kestane ve gürgendir. 65 köy orman içinde ve 132 köy orman kenarındadır. Her sene 60 bin m3 sanâyi odunu ile 355 bin ster yakacak odunu elde edilir.

Sanayi

Kocaeli sanâyide Türkiye’nin İstanbul’dan sonra en fazla gelişmiş olan bir sanâyi merkezidir. Kimyâ ve kâğıt sanâyiinde Türkiye’nin merkezidir. Türkiye’nin en büyük kâğıt fabrikası, en büyük tersanesi ve en büyük lastik fabrikası bu ildedir. 1980’de iki bine yakın iş yerinin 450’si 10 kişiden fazla işçi çalıştıran iş yerleri idi. Kocaeli’nde çok sayıda olan sanâyi tesislerinin başlıcaları şunlardır: TÜPRAŞ, İGSAŞ, PETKİM, FENİŞ, RABAK, NASAŞ, Sarkusyan, Çolakoğlu AEG, Eti, Tesan, Makina Tarım Endüstri, Bayer Tarım İlaçları Fabrikaları, Hereke Mensucat, Çiftçi Ağaç Sanâyii, Gübre Fabrikası, Türk Henkel Fabrikası, Çamtuğ Fabrikası, Shell Fabrikası, İpragaz, Aygaz, Ocakgaz, Mutfakgaz, Milangaz, Çamgaz, Çayırova Cam Fabrikası, İzocam Fabrikası, Eternit Fabrikası, Aslan Çimento Fabrikası, Nuh Çimento Fabrikası, Muzaffer Ünsal Porselen ve Çini Fabrikası, Türk Kablo Fabrikası, Türk Otomotiv Fabrikası, Sümerbank Boru Fabrikası, Antibiyotik İlaç Hammaddeleri Sanâyii A.Ş. Süperfosfat, Kablo, Çelikhalat ve Halıcılık Tesisleri, Brisa, Good-Year ve Pirelli Lastik Fabrikaları, dokuma, giyim, gıda ve orman ürünleri sanâyii tesisleridir. 1966’da açılan sanâyi sergisi 1971’de Kocaeli Sanâyi Fuarına dönüşmüştür.

Turizm​

Yüzölçümü açısından küçük bir İl olan Kocaeli, gerek sanayi sektöründeki üretim ve katma değer, gerekse doğal güzellikleri, plajları, yaylaları, Kartepe kayak merkezi ve tarihi eserlerinin yanında Karadeniz ve Marmara Denizi’ne olan kıyıları ile Kocaeli İli ticaret, kültür ve turizm açısından da ayrı bir önem taşımaktadır.

Kocaeli’ de 2018 yılı itibariyle Kültür ve Turizm Bakanlığı Turizm İşletmesi Belgeli 51 Konaklama Tesisi bulunmaktadır. 2017 yılında bu rakam 53 idi. 2018 yılında Konaklama Tesisleri sayısında azalış görülmüştür. Bunun yanı sıra Kocaeli’de 11 adet Kültür ve Turizm Bakanlığı onaylı turizm işletmesi belgeli lokanta mevcuttur. 2018 yılı itibariyle Kocaeli’de 51 adet konaklama tesisi bulunmakta ve bunlar 3755 oda ve 7212 yatak kapasitesine sahiptir.

Kocaeli; tarihi, doğası, coğrafyası, mimarisi, kültürü, sanayisi ve diğer birçok alandaki güzellikleriyle ülkemizin cazibe merkezi illerinden biridir.

Osman Gazi’nin silah arkadaşı Akça Koca’dan ismini alan Kocaeli, bir yandan eşsiz körfeziyle diğer yandan tarihi dokusu ve eserleriyle ve nihayet doğal güzellik ve özellikleriyle görülmeye değer zenginliklere sahiptir.

• Kartepe’de kış, dağ ve göl turizmiyle,
• Dilovası’nda Mimar Sinan Köprüsü, Tavşancıl Tarihi Evleri gibi anıtsal eserleriyle,
• Körfez’de tarihin canlı şahitleri koca çınarları, sahil kasabaları ve elbette ki dünyaya nam salan Hereke Halısı ile,
• Derince’de dünya markası olan Çenesuyu ve Çınarlıdere ile,
• İzmit’te Tarihi surları, Mimar Sinan’ın ölümsüz eserleriyle,
• Darıca’da onlarca türü barındıran Hayvanat bahçesiyle,
• Karamürsel’de plajları ve tarihi geçmişi yaşatan Karamürselbey Anıtı ve Valide Sultan Köprüsü ile,
• Çayırova’da doğal güzellikleri, ormanları ve mesire alanları ile,
• Kandıra’da kumsalı, denizi, sahili, yeşilliği ve mavi bayraklı plajları ile,
• Başiskele’de alabalık tesisleri ve Kocaeli’nin canpınarı Yuvacık barajı ve havzasıyla,
• Gebze’de Hannibal Mezarı, Osman Hamdi Bey Köşkü ve Ballıkaya Tabiat Parkı ile,
• Gölcük’te Sultanbaba Türbesi, Ilıca Tesisleri ve Saraylı Evleri ile Kocaeli, kolaylıkla ulaşabileceğiniz yakınlıkta, hemen her bütçeye uygun konaklama olanakları ve bütün misafirperverliğiyle gözalıcı bir destinasyon olarak ziyaretçilerini beklemektedir.

Çoban Mustafa Paşa Külliyesi

Kocaeli’nin Gebze ilçesinde bulunan Çoban Mustafa Paşa Kulliyesi, Yavuz Sultan Selim ve Kanuni Sultan Süleyman’ın vezirlerinden Mustafa Paşa’nın emriyle yaptırılmıştır. Hem tarihsel süreci hem de Mimar Sinan ve Mimar Acem Ali tarafından bir menzil külliyesi olarak inşaa edilmesi, tarihe değer veren ayrıca özelliklerindendir.

Pertev Paşa Külliyesi Yeni Cuma Camii Kocaeli’nin İzmit ilçesinde bulunan “Yeni Cuma Camii” adıyla bilinen Pertev Paşa Külliyesi 16. yüzyılda Mimar Sinan tarafından yapılmış, günümüze kadar korunmuştur.

Kartepe Kayak Merkezi

Kocaeli’nin Kartepe ilçesinde bulunan Samanlı Dağları’nın zirvesinde yer alan Kartepe Kayak Merkezi Kocaeli’nin kış turizminde en çok uğrak noktalarından birisi haline geldi. İl dışından oldukça ziyaretçi ağırlayan kayak merkezi, özellikle sonbahar ve kış aylarında yoğunluktan dolayı araç kuyruklarıyla da bilinir.

Fevziye Camii İzmit ilçesinde bulunan, İzmitli Mehmet Bey tarafından yaptırılmış; ilk yapımı Mimar Sinan’ın eliyle yapılmış olsa da 1884 ve 1999 depremlerinde tamamen yıkılmış; ancak aslında uygun olarak tekrar yapılmıştır.

Akçakoca Bey Anıt Mezarı Kocaelİ’nin Kandıra ilçesinde bulunan Akçakoca Bey Anıt Mezarı, 1234-1328 yılları arasında yaşayan Kocaeli’nin fatihi olarak bilinen Akçakoca Bey adına ve anısına saygı nişanesi olarak yapılmıştır. Babadağ mevkiinde yer alan anıt mezar, ziyaretçilerin uğrak yeri olmuştur.

Karamürsel Bey Anıt Mezarı Osmanlı Devleti’nin ilk donanma komutanı olarak bilinen Karamürsel Alp, 14. Yüzyılda yaşamıştır. Orhan Bey tarafındna İzmit Körfezi’nin güney kıyıları olarak anılan Karamürsel’in Bizanslılar’dan alınması görevi üzerine Karamürsel’e gelip donanma anlamında kenti geliştirdi. Ayrıca Karamürsel Alp, ilk Osmanlı Türk denizcisidir. Asıl adı Mürsel olan komutana Orhan Gazi tarafından “Kara” lakabı verilmiştir. Karamürsel Bey vasiyeti için şu sözleri söylemiştir: “Ölünce beni öyle bir yere gömün ki sırtım dağlara dayansın, kucağıma denizi verin, daima donanmamı göreyim.

Kocaeli Mutfağı​

Kentler, kültür ve sanatında bir Anadolu geleneği olarak yöresel yemekleriyle ön plana çıkarlar. Kocaeli’ne özgü yemek kültürü, şehre artı bir değer katmıştır. Özellikle kentte bir kültür haline gelen ‘Pişmaniye’, kente özgür bir tatlı türü olarak ün kazanmıştır. Şehirlerden geçenlerin veyahut gelenlerin en çok aklına gelen şey genelde pişmaniyedir.

Ayrıca, kente özgü “Değirmendere fındığı”, “Yarımca kirazı”, “Kandıra yoğurdu” ve “İzmit pişmaniyesi”, “İzmit simidi”, “Maşukiye armudu”, “Eşme ayvası”, kendin bilinen en önemli tatlarıdır.

Kocaeli Halk Oyunları​

Kocaeli, birçok bölgeden göç aldığından dolayı farklı kültürlerle harmanlanmış bir kenttir. Her topluluk, bir gelenek olarak geldiği yerin kültürünü yaşatmaya çalışmış; bunun neticesinde de kendi halk oyunlarını Kocaeli’ye tanıtmış ve kültüründe bir etki ortaya koymuştur.

Kocaeli’de, yapılan araştırmalara göre iki ilçe kendi kültürünü korumayı başarabilmiştir: Kandıra ve Karamürsel.

Kocaeli’nin halk oyunu kültürü, kentte harmanlanmasının bazı sonuçları olmuştur. Örneğin Karadeniz bölgesinden Kocaeli’ye yapılan göç sonucunda Kocaeli ‘Horon’ kültürünü tanımış; ancak horon Kocaeli’de yaşayan halkın karakterine özgü bir şekillenme yaşamıştır.

Kocaeli’de Giyim Kültürü-Geleneksel Giysi​

Kocaeli, birçok bölgeden göç aldığından dolayı farklı kültürlerle harmanlanmış bir kenttir. Her topluluk, bir gelenek olarak geldiği yerin kültürünü yaşatmaya çalışmış; bunun neticesinde de kendi halk oyunlarını Kocaeli’ye tanıtmış ve kültüründe bir etki ortaya koymuştur.

Kocaeli’de, yapılan araştırmalara göre iki ilçe kendi kültürünü korumayı başarabilmiştir: Kandıra ve Karamürsel.

Kocaeli’nin halk oyunu kültürü, kentte harmanlanmasının bazı sonuçları olmuştur. Örneğin Karadeniz bölgesinden Kocaeli’ye yapılan göç sonucunda Kocaeli ‘Horon’ kültürünü tanımış; ancak horon Kocaeli’de yaşayan halkın karakterine özgü bir şekillenme yaşamıştır.

Kocaeli’de Giyim Kültürü-Geleneksel Giysi​

Kocaeli’nin nüfusundaki çeşitlilik ve halen daha sanayii kaynaklı göç almasından dolayı yöresel giyim kuşam anlayışını da şekillendirmektedir. Türkiye’de geleneksel yapı 1960’lara kadar sürmüş olsa da vatandaşlar, bu kültürün etkisini hala yaşamaktadırlar.

Kocaeli’de ‘yöresel giysi’ denildiğinde ilk akla gelen Manav kültürüdür. Orta yaş üstü kadınlar, Manav kültürünü hala yaşamakta ve yaşatmaya çalışmaktadır.

Kocaeli’nin Yöresel Türküleri​

Kocaeli’de bugüne kadar bilinen, TRT repertuarına alınan 4 adet türkü bulunmaktadır. Ancak Kocaeli’nin yöresel türküleri sadece 4 tane olduğunu söylemek doğru bir yaklaşım olmamakla birlikte, Kocaeli’ye özgü yüzlerce türkü olduğu düşünülmektedir.

Kocaelİ’nin bilinen yöresel türküleri, “Üç Güzel Oturmuş Gergefin İşler, Akmeşe Yolları, Karadeniz Gümbür Gümbür ve Darbuka Çala Çala” adlı türkülerdir.

Kocaeli’nin Kültür Merkezleri​

Kocaeli kültüre önem veren, faaliyetlere yoğun olarak katılan bir kenttir. Kocaeli genelinde Süleyman Demirel Kültür Merkezi (SDKM), Gebze Osman Hamdi Bey Sahnesi, Gölcük Kervansaray Sahnesi ve Sabancı Kültür Merkezi olmak üzere 4 adet kültür merkezi bulunmaktadır.

Kocaeli, tarihiyle de ön plana çıkan bir şehirdir. Nicomedia’dan Roma’ya, Selçuklular’dan Osmanlı Devleti’ne kadar birçok uygarlığı bünyesinde barındırmış; kültürünü korumuş, halen daha yapılan kazılarda tarihe dair izleri ortaya çıkarmaktadır.

Kocaeli’de görülmesi gereken tarihi yerlerin bu kadar çok olmasının sebebi, halkın ve yönetimlerin tarihine sahip çıkmasından kaynaklanmaktadır.

Tarihi Yerler​

Mezarı Gebze’de bulunan Hannibal Anıt Mezarı, MÖ 247-MÖ 183 yılları arasında yaşamış, bugünkü adıyla Gebze olarak bilinen ilçede intihar eden dünyaca ünlü bir komutandır. İntiharı, Britanyalılar tarafından Roma İmparatorluğu’na teslim edileceğini öğrenmesiyle yaşanmıştır. Mustafa Kemal Atatürk’ün emriyle mezarı bulunmuş ve bir anıt dikilmiştir.

İzmit Saat Kulesi Kocaeli’nin İzmit ilçesinde, akla ilk gelen yapılardan birisi İzmit Saat Kulesi olmaktadır. Osmanlı Devleti’nden kalma bilinen eserlerden en çok ön plana çıkanı İzmit Saat Kulesi olmuştur. Kule, bünyesinde üç adet çeşmeyi barındırmakta, tren garına yakın olması ve kent merkezinde yer alması nedeniyle sık ziyaret edilen bir yer haline gelmiştir.

Sırrı Paşa Konağı

Kocaeli’nin tarihi yerlerinden bir diğeri de Sırrı Paşa Konağı’dır. Dönemin İzmit Mutassarrıfı Sırrı Paşa tarafından yaptırılan Sırrı Paşa Konağı, birçok kültürel değeri de bünyesinde barındırmaktadır. Zaman içerisinde yıkıma uğramışsa da restorasyon çalışmalarıyla günümüze kazandırılmıştır.

Körfez manzarasıyla ön plana çıkan konak, içerisinde haremlik ve selamlık olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır.

Kocaeli Arkeoloji ve Etnoğrafya Müzesi Nicomedia’dan Kocaeli’ye bütün bir tarihin izlerini görebileceğiniz Arkeoloji ve Etnoğrafya Müzesi, döneme ışık tutan müzelerden birisidir. Paleolitik, Helenistik, Roma, Bizans ve Osmanlı dönemlerine ait eserlerin sergilendiği müze, Kocaeli’de yaşayan vatandaşlar tarafından oldukça ilgi görmektedir.

Kaiser Wilhelm Köşkü Kocaeli, Osmanlı Dönemi’nde ticari ve refah seviyesi açısından en yüksek dönemini yaşamıştır. Yurt dışından gelen misafirlerin ağırlanması için de tercih edilen kent, 1884 yılında Alman İmparatoru Kaiser Wilhelm’in ziyareti sırasında konaklaması için günümüzde Hereke’de yer alan Kaiser Wilheim Köşkü yaptırılmıştır.