E
Eqe
Guest
Benzerlikleri;
Farklılıkları;
Yapma destanlarda;
Doğal destanlarda;
Destan
Destan milletlerin hayatında büyük yankılar uyandırmış (savaş, göç, istilâ gibi) tarihî olayların (yangın, salgın hastalık, sel, deprem gibi) toplumsal ve doğal olayların çağdan çağa aktarılmış, aktarılırken de hayal unsurlarıyla oluşmuş, süslenmiş, değiştirilmiş manzum söylenceleridir.
Destanlar, Araplar'da "esatir", Batı'da "myth" olarak adlandırılır. Destanlar ikiye ayrılır; Yapay ve Doğal Destanlar.
Yapay Destanlar: Halkı derinden etkileyen ulusal, toplumsal olayları, bir yazarın kurallarınca işlemesinden doğan, kişisel yaratımla oluşturulmuş eserlerdir.Yazarı belli olan,daha yakın zamanda YAZILAN ve olağanüstü durumlara az yer veren bir destan türü iken,
Doğal Destanlar: anonim( yazarı belli olmayan),ilkel dönemde yaşanmış olayları konu alan ve SÖZLÜ destan türüdür. Destanlar İslamiyet'in kabulünden önceki Türk Edebiyatı kategorisine aittirler.
Toplumu derinden etkileyen, belleğinde iz bırakan savaş, göç, doğal yıkımların dilden dile yayılması, toplumun katkısıyla çeşitlenip boyutlan*masından sonra derlenen oylumlu, halkın ortak malı olan eserlerdir. Bir destanın doğal sayılabilmesi için ilkin önemli bir olayın olması gerekir (çekirdek dönemi). Bu olay toplumca zenginleştirilir (gelişme dönemi). Usta biri tarafından yazıya geçirilir (yazıya geçiş dönemi).
Destanlar 3 safhadan oluşur:
Halkın benliğinde iz bırakan olaylar ve bunda rol oynayan kahramanlar,
Olayın ağızdan ağıza aktarılması,
Yazıya daha sonradan geçirilmesidir.
Milletlerin toplumu derinden etkileyen, tarihi önem arz eden önemli olaylarını (doğal afetler, savaşlar, göç, yangın vb.) konu edinirler. Çoğu kez manzum olurlar. Tarih, etnografya, folklor gibi bilimler destanlardaki bilgilerden yararlanır.
Türk Destanları
Türk destanları, Türk destanları, kâinatın, insanın, kadının ve erkeğin yaradılışı; Türk milletinin doğuşu, çeşitli Türk devletlerinin kuruluş, gelişme, çöküşleri, zafer ve yenilgileri gibi konularla beraber pek çok sebep açıklayıcı efsaneyi de içinde barındırır. Bütün dünya edebiyatlarında olduğu gibi Türk edebiyatının da ilk örnekleri destanlardır
İslamiyet'ten Önceki 1. Altay - Yakut Yaratılış destanı 2.Sakalar Dönemi a.Alp Er Tunga Destanıb.Şu Destanı 3.Hun Dönemi Oğuz Kağan DestanıAtilla Destanı 4.Gök Türk Dönemi a.Bozkurt Destanıb.Ergenekon Destanı 5.Uygur Dönemi a. Türeyiş destanıb. Göç Destanı İslamiyet'in Kabulünden Sonraki 1.Karahanlı Dönemi Satuk Buğra Han Destanı 2.Kazak-Kırgız (turkeyarena.com) Kültür Dâiresi Manas destanı 3.Türk-Moğol Kültür Dâiresi Cengiz-name 4.Tatar-Kırım Timur ve Edige Destanları 5.Selçuklu-Beylikler ve Osmanlı Dönemleri a. Seyid Battal Gazi Destanıb. Danişmend Gazi Destanıc. Köroğlu Destanı
Dünyanın Başlıca Doğal Destanları
Sümer destanı : Gılgamış.
Yunan destanları : İlyada ve Odissea.
İran destanı : Şehname.
Fin destanı : Kalevala.
Hint destanları : Mahabharata ve Ramayana.
Alman destanı : Nibelungen.
İngiliz destanı : Boewulf.
Rus destanı : İgor.
İspanyol destanı : Le Cid.
Fransız destanı : Chansen de Röland.
Japon destanı : Şinto.
Dünyanın Başlıca Yapma Destanları
Latin edebiyatı: Aeneis ( Vergilius ).
Fransız edebiyatı: Henriade ( Voltaire ).
Portekiz edebiyatı: Os Lusiadas ( Camoens ).
İngiliz edebiyatı: Kaybolmuş Cennet (John Milton).
İtalyan edebiyatı: Kurtarılmış Kudüs ( Tasso )
İtalyan edebiyatı: Çılgın Orlando ( Ariosto )
İtalyan edebiyatı: İlahi Komedya ( Dante ).
Türk Edebiyatında Yapma Destan
Kuvay-ı Milliye Destanı : Nazım Hikmet
Üç Şehitler Destanı : Fazıl Hüsnü Dağlarca
Çanakkale Destanı: Mehmet Akif Ersoy
Satuk Buğra Han Destanı
Cengiz-name
Timur ve Edige Destanları
Seyid Battal Gazi Destanı
Köroğlu Destanı
Genç Osman Destanı ( Kayıkçı Kul Mustafa )
Selçukname (Yazıcıoğlu Ali)
- doğal dilden farklı bir dille oluşurlar
- olağanüstü nitelikler ve kşiler vardır (mitolojik varlıklar vs...)
- genelikle konuları kahramanlık, savaş, göçtür...
- milletlerin tarihinde derin izler bırakan olaylar üzerinde oluşurlar.
- manzumdurlar
- devrik cümleler bulunur
Farklılıkları;
Yapma destanlarda;
- söyleyenleri bellidir
- yakın tarihimizde meydana gelmiş olaylardan ortaya çıkar
- aşamalardan geçmez...
Doğal destanlarda;
- söyleyeni belli değildir
- tarihin bilinmeyen dönemlerinde yaşanan olayları anlatır.
- çeşitli aşamalardan geçer
Destan
Destan milletlerin hayatında büyük yankılar uyandırmış (savaş, göç, istilâ gibi) tarihî olayların (yangın, salgın hastalık, sel, deprem gibi) toplumsal ve doğal olayların çağdan çağa aktarılmış, aktarılırken de hayal unsurlarıyla oluşmuş, süslenmiş, değiştirilmiş manzum söylenceleridir.
Destanlar, Araplar'da "esatir", Batı'da "myth" olarak adlandırılır. Destanlar ikiye ayrılır; Yapay ve Doğal Destanlar.
Yapay Destanlar: Halkı derinden etkileyen ulusal, toplumsal olayları, bir yazarın kurallarınca işlemesinden doğan, kişisel yaratımla oluşturulmuş eserlerdir.Yazarı belli olan,daha yakın zamanda YAZILAN ve olağanüstü durumlara az yer veren bir destan türü iken,
Doğal Destanlar: anonim( yazarı belli olmayan),ilkel dönemde yaşanmış olayları konu alan ve SÖZLÜ destan türüdür. Destanlar İslamiyet'in kabulünden önceki Türk Edebiyatı kategorisine aittirler.
Toplumu derinden etkileyen, belleğinde iz bırakan savaş, göç, doğal yıkımların dilden dile yayılması, toplumun katkısıyla çeşitlenip boyutlan*masından sonra derlenen oylumlu, halkın ortak malı olan eserlerdir. Bir destanın doğal sayılabilmesi için ilkin önemli bir olayın olması gerekir (çekirdek dönemi). Bu olay toplumca zenginleştirilir (gelişme dönemi). Usta biri tarafından yazıya geçirilir (yazıya geçiş dönemi).
Destanlar 3 safhadan oluşur:
Halkın benliğinde iz bırakan olaylar ve bunda rol oynayan kahramanlar,
Olayın ağızdan ağıza aktarılması,
Yazıya daha sonradan geçirilmesidir.
Milletlerin toplumu derinden etkileyen, tarihi önem arz eden önemli olaylarını (doğal afetler, savaşlar, göç, yangın vb.) konu edinirler. Çoğu kez manzum olurlar. Tarih, etnografya, folklor gibi bilimler destanlardaki bilgilerden yararlanır.
Türk Destanları
Türk destanları, Türk destanları, kâinatın, insanın, kadının ve erkeğin yaradılışı; Türk milletinin doğuşu, çeşitli Türk devletlerinin kuruluş, gelişme, çöküşleri, zafer ve yenilgileri gibi konularla beraber pek çok sebep açıklayıcı efsaneyi de içinde barındırır. Bütün dünya edebiyatlarında olduğu gibi Türk edebiyatının da ilk örnekleri destanlardır
İslamiyet'ten Önceki 1. Altay - Yakut Yaratılış destanı 2.Sakalar Dönemi a.Alp Er Tunga Destanıb.Şu Destanı 3.Hun Dönemi Oğuz Kağan DestanıAtilla Destanı 4.Gök Türk Dönemi a.Bozkurt Destanıb.Ergenekon Destanı 5.Uygur Dönemi a. Türeyiş destanıb. Göç Destanı İslamiyet'in Kabulünden Sonraki 1.Karahanlı Dönemi Satuk Buğra Han Destanı 2.Kazak-Kırgız (turkeyarena.com) Kültür Dâiresi Manas destanı 3.Türk-Moğol Kültür Dâiresi Cengiz-name 4.Tatar-Kırım Timur ve Edige Destanları 5.Selçuklu-Beylikler ve Osmanlı Dönemleri a. Seyid Battal Gazi Destanıb. Danişmend Gazi Destanıc. Köroğlu Destanı
Dünyanın Başlıca Doğal Destanları
Sümer destanı : Gılgamış.
Yunan destanları : İlyada ve Odissea.
İran destanı : Şehname.
Fin destanı : Kalevala.
Hint destanları : Mahabharata ve Ramayana.
Alman destanı : Nibelungen.
İngiliz destanı : Boewulf.
Rus destanı : İgor.
İspanyol destanı : Le Cid.
Fransız destanı : Chansen de Röland.
Japon destanı : Şinto.
Dünyanın Başlıca Yapma Destanları
Latin edebiyatı: Aeneis ( Vergilius ).
Fransız edebiyatı: Henriade ( Voltaire ).
Portekiz edebiyatı: Os Lusiadas ( Camoens ).
İngiliz edebiyatı: Kaybolmuş Cennet (John Milton).
İtalyan edebiyatı: Kurtarılmış Kudüs ( Tasso )
İtalyan edebiyatı: Çılgın Orlando ( Ariosto )
İtalyan edebiyatı: İlahi Komedya ( Dante ).
Türk Edebiyatında Yapma Destan
Kuvay-ı Milliye Destanı : Nazım Hikmet
Üç Şehitler Destanı : Fazıl Hüsnü Dağlarca
Çanakkale Destanı: Mehmet Akif Ersoy
Satuk Buğra Han Destanı
Cengiz-name
Timur ve Edige Destanları
Seyid Battal Gazi Destanı
Köroğlu Destanı
Genç Osman Destanı ( Kayıkçı Kul Mustafa )
Selçukname (Yazıcıoğlu Ali)