- Katılım
- 3 Ocak 2017
- Mesajlar
- 1,891
- Tepkime puanı
- 2,961
- Puanları
- 0
- Web sitesi
- www.mevsim.org
- Cinsiyet
- Erkek
Boeing, Hava yolu taşımacılığı denildiğinde akla ilk gelen markaların başında gelir. Dünyaya yayılmış uçaklarıyla sivil ve askeri havacılığın liderlerinden biri olduğu şüphe götürmeyen bir gerçek. Gerçekleştirilen anlaşmaların “kapital karşıtı” anlayışla yorumlanması geyiğini bir kenara bırakırsak bir şekilde büyüdükleri ve sektörün ağır taşlarından biri olduğu gerçeği açık bir şekilde duruyor.
Bu hafta içinde (10 Mart) düşen uçağıyla gündeme oturan Boeing markasına ve son tartışmalara ilişkin kıyıda köşede kalanları derleyelim, yorumlayalım istedik.
150 ülkeye ihracat
Amerika Birleşik Devletleri’nin en büyük ihracatçılarından biri olan Boeing’in 150 ülkede müşterisi var. Geniş bir coğrafyaya yayılan müşterileri için 163 binden fazla çalışanı olduğu biliniyor.
Washington’da 1916 yılında kurulan şirketin yarattığı devasa iş hacmi Türkiye’nin de katkısıyla büyümüştür.
Türkiye ilk Boeing’i 74 yıl önce aldı
Türk Hava Yolları ile Boeing firması arasında ilk anlaşma 1945 yılında başlamış. Şirkete göre o yıl, C-47 Dakota tipi askeri uçağın sivil modeli olarak tasarlanan ve Douglas C-47 olarak bilinen DC-3/C-47’lerin satışıyla başlayan ticari bağ günümüzde sürmektedir.
1960’lı yılların sonunda, THY’nin filosuna katılan DC–9, DC–10 ve Boeing 707 uçakları ile Türk Hava Yollarında jet uçağı furyası başlamıştır. Yıllar içinde, Türkiye’deki havayolu taşımacılığında 727, 757, MD–80 ve en modern 737 ve 777 uçakları da kullanılmaya başlanmış ve filo böylece genişletilmiştir.
Yazımızın doğrudan ilgilendiği Boeing üyesi 737 Max 8 ise yine ülkemizdeki farklı hava yolu şirketlerinin bünyesine dahil olmuş ve birçok uçuşta görev almıştır.
5 ayda iki kazada 356 kişi hayatını kaybetti
ASN’nin sunduğu son raporda geçen yıl oluşan kazalarda ciddi kayıp verildiği açıklanmıştı. Bu kazalardan biri de Max 8’in karıştığı kazaydı.
Endonezya’da Jakarta açıklarında Lion Air isimli şirketin bünyesindeki uçak 29 Ekim 2018 tarihinde havalandıktan sadece 12 dakika sonra denize düştü. Kaza dünya gündeminde yer aldı.
Endonezya’daki kazanın ardından geçen hafta Etiyopya’nın başkenti Addis Ababa’dan havalanan Etiyopya Havayolları’na ait uçak ise kalkışından sadece altı dakika sonra yere çakıldı. İki uçak da Boeing 737 MAX 8 idi ve ikisi de dengesiz bir kalkış yaptıktan sonra düştü ve 356 kişinin ölmesine sebep oldu.
Son düşen uçağın bulunan kara kutusunun incelemeleri devam ediyor.
Düşme sebepleri benzer
Dikkat çeken bir zaman aralığında böylesine ciddi kazalara adı karışan Max 8 ile ilgili birbirini takip eden onlarca yorum ve görüş uluslararası medyada yer alırken aforoz edilmek istenen Max 8’in masum olmadığının üstünde duruluyor. Bu görüşlerden biri de CNN International’ın havacılık danışmanı ve eski ABD Ulaştırma Bakanlığı Başmüfettişi Mary Schiavo’ya ait. Schiavo, kazaları değerlendirirken; “Bu çok şüpheli. Karşımızda uçuşa başlamasından 2 yıldan kısa bir süre sonra 2 defa çakılmış yepyeni bir uçak var. Havacılık endüstrisinde alarmlar çalıyor çünkü normalde böyle şeyler olmaz. Lion Air kazası ile bu kaza arasındaki benzerlikler endişelenmemek için çok fazla” ifadelerini kullandı.
Boeing 737’ler 1964’te tasarlanmış ve ilk uçuşunu 1967’de gerçekleştirmişti. Bu tarihten itibaren dünyanın hemen her yerine uçan 737 uçaklarının dördüncü nesli için için farklı bir teknoloji yaratılmış ve böylece daha ucuz bir tasarım ortaya çıkmıştı. Airbus ile rekabeti devam etmesi planlanan 737’ler için Motor konusunda General Electric ve Fransız Snecma ortaklığındaki CFMI şirketi ile anlaşıldı. Hedeflenen yakıt tasarrufu yüzde 14’tü. Ancak bu ortaklığın yeni nesil motoru Leap 1’ın palleri bir önceki modelden büyüktü. İniş takımlarının yükseltildiği, motorun daha da öne çekildiği bu model 5 ayda iki büyük kazaya sebep olacaktı ancak bu görülmedi.
Çünkü motor yerinin değişimi, özellikle tırmanış sırasında uçağın burnunu daha fazla kaldırmasına neden oldu.
MCAS teknolojisi suçlanıyor
Bu durumda pilotlara yardımcı olmak ve tırmanışta uçağın beklenenin üstünde bir hıza ulaşmasını önlemek için MCAS (Manevra Özelliklerini Arttırma Sistemi) uçağa yerleştirildi. Uçağın burnu olarak bilinen kısmının fazla kalkması durumunda, 737 MAX otomatik trim ayarı yapacak burnu aşağıya bastıracaktı. Boeing, 737 MAX siparişi verecek havayollarının pilotları için eğitimi de kısaltmıştı. Bu uçakta görev yapacak 737 pilotları, 15 saatlik yer dersi ve arkasından bir sortilik uçuş ile 737 MAX’te görev yapacağı palnlanıyordu. Böylelikle havayolları eğitim için oluşacak maliyetten de tasarruf edileceği düşünüldü. Fakat ne yazık ki sistem verileri doru analiz edemediği için yüzlerce kişinin hayatına mal olan iki vahim kaza yaşandı.
Ancak Boeing evdeki hesabı çarşıya uyduramamış olacak ki Dimyat’a pirince giderken evdeki bulgurdan oldu.
Yasaklamalar dünyaya yayılıyor
737 Max’de motor yeri değişimi ve tırmanışta uçağın burnunu fazla kaldırmasına karşılık geliştirilen MCAS sistemi ile yazılım sorunları nedeniyle düştüğüne dair güçlenen şüpheler birçok ülkede uçakla ilgili yasaklamaların masaya yatırılmasına neden oldu.
Başta ABD ve Kanada olmak üzere birçok ülkedeki onlarca hava yolu şirketi bu uçağı filolarından çıkarma kararı aldı ya da durumun netleştirilmesini beklemek için modeli hangara çekti.
Üretici firma Boeing, ABD Havacılık İdaresinin 737 Max uçaklarının yere indirilmesi kararını desteklediğini duyurdu. Şirket, FAA, NTSB, ve dünyadaki havacılık yetkilileri ile yapılan görüşmeler sonrası dikkat ve yolcu güvenliği nedeniyle FAA’e 371 uçaklık “737 MAX” filosunun uçuşlarının geçici olarak durdurulmasını tavsiye ettiklerini açıkladı.
BM’den “737” kararı
Birleşmiş Millerler de son yapılan incelemelerin ardından uzmanların güven duymadığı modele ilişkin açıklama yaptı ve 737 Max 8’in seyahat etmek için tehlikeli olabileceğini belirtti.
Örgütün Genel Sekreter Sözcüsü Stephane Dujarric, günlük basın brifinginde, “BM personellerine Etiyopya’da düşen uçak tipiyle seyahat etmemelerine dair talimatlar gönderildi.” dedi. Dujarric, bu kararın standart güvenlik önlemi olduğunu ifade etti.
Bu hafta içinde (10 Mart) düşen uçağıyla gündeme oturan Boeing markasına ve son tartışmalara ilişkin kıyıda köşede kalanları derleyelim, yorumlayalım istedik.
150 ülkeye ihracat
Amerika Birleşik Devletleri’nin en büyük ihracatçılarından biri olan Boeing’in 150 ülkede müşterisi var. Geniş bir coğrafyaya yayılan müşterileri için 163 binden fazla çalışanı olduğu biliniyor.
Washington’da 1916 yılında kurulan şirketin yarattığı devasa iş hacmi Türkiye’nin de katkısıyla büyümüştür.
Türkiye ilk Boeing’i 74 yıl önce aldı
Türk Hava Yolları ile Boeing firması arasında ilk anlaşma 1945 yılında başlamış. Şirkete göre o yıl, C-47 Dakota tipi askeri uçağın sivil modeli olarak tasarlanan ve Douglas C-47 olarak bilinen DC-3/C-47’lerin satışıyla başlayan ticari bağ günümüzde sürmektedir.
1960’lı yılların sonunda, THY’nin filosuna katılan DC–9, DC–10 ve Boeing 707 uçakları ile Türk Hava Yollarında jet uçağı furyası başlamıştır. Yıllar içinde, Türkiye’deki havayolu taşımacılığında 727, 757, MD–80 ve en modern 737 ve 777 uçakları da kullanılmaya başlanmış ve filo böylece genişletilmiştir.
Yazımızın doğrudan ilgilendiği Boeing üyesi 737 Max 8 ise yine ülkemizdeki farklı hava yolu şirketlerinin bünyesine dahil olmuş ve birçok uçuşta görev almıştır.
5 ayda iki kazada 356 kişi hayatını kaybetti
ASN’nin sunduğu son raporda geçen yıl oluşan kazalarda ciddi kayıp verildiği açıklanmıştı. Bu kazalardan biri de Max 8’in karıştığı kazaydı.
Endonezya’da Jakarta açıklarında Lion Air isimli şirketin bünyesindeki uçak 29 Ekim 2018 tarihinde havalandıktan sadece 12 dakika sonra denize düştü. Kaza dünya gündeminde yer aldı.
Endonezya’daki kazanın ardından geçen hafta Etiyopya’nın başkenti Addis Ababa’dan havalanan Etiyopya Havayolları’na ait uçak ise kalkışından sadece altı dakika sonra yere çakıldı. İki uçak da Boeing 737 MAX 8 idi ve ikisi de dengesiz bir kalkış yaptıktan sonra düştü ve 356 kişinin ölmesine sebep oldu.
Son düşen uçağın bulunan kara kutusunun incelemeleri devam ediyor.
Düşme sebepleri benzer
Dikkat çeken bir zaman aralığında böylesine ciddi kazalara adı karışan Max 8 ile ilgili birbirini takip eden onlarca yorum ve görüş uluslararası medyada yer alırken aforoz edilmek istenen Max 8’in masum olmadığının üstünde duruluyor. Bu görüşlerden biri de CNN International’ın havacılık danışmanı ve eski ABD Ulaştırma Bakanlığı Başmüfettişi Mary Schiavo’ya ait. Schiavo, kazaları değerlendirirken; “Bu çok şüpheli. Karşımızda uçuşa başlamasından 2 yıldan kısa bir süre sonra 2 defa çakılmış yepyeni bir uçak var. Havacılık endüstrisinde alarmlar çalıyor çünkü normalde böyle şeyler olmaz. Lion Air kazası ile bu kaza arasındaki benzerlikler endişelenmemek için çok fazla” ifadelerini kullandı.
Boeing 737’ler 1964’te tasarlanmış ve ilk uçuşunu 1967’de gerçekleştirmişti. Bu tarihten itibaren dünyanın hemen her yerine uçan 737 uçaklarının dördüncü nesli için için farklı bir teknoloji yaratılmış ve böylece daha ucuz bir tasarım ortaya çıkmıştı. Airbus ile rekabeti devam etmesi planlanan 737’ler için Motor konusunda General Electric ve Fransız Snecma ortaklığındaki CFMI şirketi ile anlaşıldı. Hedeflenen yakıt tasarrufu yüzde 14’tü. Ancak bu ortaklığın yeni nesil motoru Leap 1’ın palleri bir önceki modelden büyüktü. İniş takımlarının yükseltildiği, motorun daha da öne çekildiği bu model 5 ayda iki büyük kazaya sebep olacaktı ancak bu görülmedi.
Çünkü motor yerinin değişimi, özellikle tırmanış sırasında uçağın burnunu daha fazla kaldırmasına neden oldu.
MCAS teknolojisi suçlanıyor
Bu durumda pilotlara yardımcı olmak ve tırmanışta uçağın beklenenin üstünde bir hıza ulaşmasını önlemek için MCAS (Manevra Özelliklerini Arttırma Sistemi) uçağa yerleştirildi. Uçağın burnu olarak bilinen kısmının fazla kalkması durumunda, 737 MAX otomatik trim ayarı yapacak burnu aşağıya bastıracaktı. Boeing, 737 MAX siparişi verecek havayollarının pilotları için eğitimi de kısaltmıştı. Bu uçakta görev yapacak 737 pilotları, 15 saatlik yer dersi ve arkasından bir sortilik uçuş ile 737 MAX’te görev yapacağı palnlanıyordu. Böylelikle havayolları eğitim için oluşacak maliyetten de tasarruf edileceği düşünüldü. Fakat ne yazık ki sistem verileri doru analiz edemediği için yüzlerce kişinin hayatına mal olan iki vahim kaza yaşandı.
Ancak Boeing evdeki hesabı çarşıya uyduramamış olacak ki Dimyat’a pirince giderken evdeki bulgurdan oldu.
Yasaklamalar dünyaya yayılıyor
737 Max’de motor yeri değişimi ve tırmanışta uçağın burnunu fazla kaldırmasına karşılık geliştirilen MCAS sistemi ile yazılım sorunları nedeniyle düştüğüne dair güçlenen şüpheler birçok ülkede uçakla ilgili yasaklamaların masaya yatırılmasına neden oldu.
Başta ABD ve Kanada olmak üzere birçok ülkedeki onlarca hava yolu şirketi bu uçağı filolarından çıkarma kararı aldı ya da durumun netleştirilmesini beklemek için modeli hangara çekti.
Üretici firma Boeing, ABD Havacılık İdaresinin 737 Max uçaklarının yere indirilmesi kararını desteklediğini duyurdu. Şirket, FAA, NTSB, ve dünyadaki havacılık yetkilileri ile yapılan görüşmeler sonrası dikkat ve yolcu güvenliği nedeniyle FAA’e 371 uçaklık “737 MAX” filosunun uçuşlarının geçici olarak durdurulmasını tavsiye ettiklerini açıkladı.
BM’den “737” kararı
Birleşmiş Millerler de son yapılan incelemelerin ardından uzmanların güven duymadığı modele ilişkin açıklama yaptı ve 737 Max 8’in seyahat etmek için tehlikeli olabileceğini belirtti.
Örgütün Genel Sekreter Sözcüsü Stephane Dujarric, günlük basın brifinginde, “BM personellerine Etiyopya’da düşen uçak tipiyle seyahat etmemelerine dair talimatlar gönderildi.” dedi. Dujarric, bu kararın standart güvenlik önlemi olduğunu ifade etti.