Süksesyon Nedir? Birincil ve İkincil Süksesyon

  • Konbuyu başlatan Eqe
  • Başlangıç tarihi
E

Eqe

Guest
Aynı alan içerisinde birbiriyle ilişkili olarak yaşayan popülasyon topluluklarına kominite denilmektedir. Komitelerin en belirgin özelliklerinden biri zamanla popülasyonlarındaki canlı türlerinin değişime uğramasıdır. Belli bir bölgede yaşayan canlı türünün uzun zaman dilimini içerisinde yerini farklı canlı türüne bırakmasına süksesyon denilmektedir. Süksesyon farklı biyoloji kaynaklarında ardıllık veya sıralı değişim olarak da adlandırılmaktadır. Süksesyon tanımını kısaca özetlemek gerekirse, belli bir bölgede yaşayan baskın türlerin zamanla değişmesi olarak tanımlanabilir
.
s%C3%BCksesyon.jpg

Süksesyonu sizlere daha iyi ifade etmek için yan tarafta bir grafik bulunmaktadır.Bir bilgede yaşayan otların zaman içerisinde yerini çalıya çalılarda belli zaman dilimi sonra yerini ağaçlara bırakmaktadır. Yaşanan bu durum süksesyondur. Süksesyona sıralı değişim denilmesinin nedenide budur.
Süksesyon genelde bitki türleri için kullanılmaktadır. Ancak Zaman içerisinde kominitenin bitki türleri farklı hayvan türlerini bulunduğu ortama çektiği bilinmektedir.
Bitki türlerinin bulunmadığı bir ortamda bir bitki türünün gelip yaşamını sürdürmesi durumunda o bitki türüne öncü tür denilmektedir. Öncü türün zamana vağlı olarak gelişmesi ve değişmesi durumunda diğer bitki ve canlı türleride o kominite’ye girer.
Öncü türün oluşturduğu kominite kararlı ve dengeli duruma gelip olgunlaşmasına ise klimaks denilmektedir. Diğer bir ifadeyle klimaks dengeli ve olgunlaşmış kominite demektir.
Baraj yapımı, aşırı otlatma, yoğun ağaç kesimi, büyük yangınlar, toprak kaymaları, kuraklık, sel, küresel ısınma, volkanik patlamalar ya da kasırga gibi olaylar komünitenin yapısı bozulabilir. Bu tür olaylar süksesyon oluşumuna etki eden faktörler arasında yer almaktadır.
Sülsesyon birincil süksesyon ve ikincil süksesyon olmak üzere iki başlık altında incelenmektedir.
Birincil Süksesyon

Birincil süksesyon öncü türlerin oluştuğu süksesyon grubudur. Birincil süksesyon üzerinde herhangi bir canlının bulunmadığı ortamlara da öncü türlerin gelmesiyle başlamaktadır. Bu süksesyon türün grubunda süreç çok yavaş sürmektedir. Binlerce yıl yıl alabilir.
Çıplak kayalar, buzul devrinden arta kalan toprak parçaları, taş ocaklarından arta kalan toprak parçaları, kum birikintilerinin bulunduğu ortamlar, suyun kuruduğu veya çekilmiş olduğu bölgeler, yeni oluşan adalar, yanardağların patlaması sonucu oluşan yeni ortamlar birincil süksesyonun başlaması uygun olan ortamlardır.
Birincil Süksesyon



  • Liken evresi
  • Ot evresi
  • Funda-çalı Evresi
  • Ağaç evresi olmak üzere 4 evreden oluşmaktadır.

Liken evresi, herhangi bir canlı türünün bulunmadığı evredir. Bu evrede likenler oluşur ve bu ortamda toprak oluşmaya başlar.
Yosun evresinde, likenler baskınlığını kaybeder ve yerini yosunlara bırakarak süksesyonu gerçekleştirmiş olur. Yosunlar bu ortamı nemlendirir ve bu nemlendirme ile omurgasızlar ortama girmeye başlar. Omurgasızların ölü hücreleri ile toprak zenginleşmeye başlar.
birincil-s%C3%BCksesyon.jpg

Ot evresinde, yosunların toprağı zenginleştirmesi ile otlar baskınlık kazanmaya başlar ve otlar rekabette yosunları yener. otların ortamada bulunması ile farklı canlı gruplarıda artmaya başlar.
Funda-çalı evresinde, Otlarında baskınlığını yetirmesiyle yerini böğürtlen ve ardıç gibi çalılar alır. Hayvanların bu çalıları yemesiyle ağaçların tohumları ortamada çoğalmaya başlar.
Ağaç Evresinde, Bu evre çalılardan daha baskın olur ve ortamı ele geçirir. Ağaçların ortamı ele geçirmesi dengeli ve canlı çeşitliliğin bollaştığı bir kominite oluşur. Bİr diğer ifadeyle klimaks oluşur.
İkincil Süksesyon

İkincil süksesyon grubunda önceden canlı türleri bulunmaktadır anacak bu canlı grupları insanların veya doğanın etkisiyle hasar görmüş olan ortamlardır. Bu ortamlarda toprak yapısıı kaybetmemiştir. Bu nedenle burda bulunan canlı grubu zamanla orantılı olarak kendini onarır ve geliştirir.
ikincil-s%C3%BCksesyon.jpg

Biz insaların neden olduğu orman yangınları, ağaç kesimleri gibi nedenlerden veya sel erezyon gibi doğal sebeblerden kominite zarar görür. Zarar görmüş olan bu ortam ikincil süksesyo grubunun oluşması için uyhun koşulları saağlamış olur. İkincil süksesyon grubunda yer alan canlı türlerini,n yerine genellikle yenileri gelmez eski yapısına oluşturmaya çalışır.
 
Üst
Alt