Premature bebekler

Zinet

New member
HanımZade
Katılım
26 Ara 2016
Mesajlar
1,067
Tepkime puanı
2,071
Puanları
0
Cinsiyet
Kadın


PREMATÜRE NEDİR?

37 haftadan önce gerçekleşen doğumlar prematüre doğum olarak adlandırılır. Bu haftadan önce doğan bebeklere de prematüre bebek denir.

Prematüre doğumun nedenleri

Anne karnındaki bebek (fetus), rahim içinde “amniyon sıvısı” içinde büyür ve başta oksijen olmak üzere her türlü gereksinim ve beslenmesi gebelik eşi (plasenta) aracılığı ile olur.
Atıklar yine plasenta aracılığı ile atılır.
Fetusun beslenmesi annenin kan dolaşımı aracılığı ile olmaktadır.
Kan dolaşımındaki sorunlar, annedeki bazı problemler, fetusun içinde bulunduğu rahimdeki bozukluklar ya da fetusun kendisine ait hastalıklar, zamanından önce yani prematüre doğuma neden olabilir.


PREMATÜRE BEBEKLER HAKKINDA

Ülkemizde heryıl 1.4 milyon bebek doğmaktadır. Araştırmalara göre bu bebeklerin % 10'u düşük doğum ağırlıklı. Yani her yıl yaklaşık 140.000 düşük doğum ağırlıklı bebek doğuyor. Bu bebeklerin de yaklaşık üçte ikisi prematüre bebeklerdir.

Prematüre bebekler beklenenden daha önce dünyaya geldikleri için bakımları ve gelişim süreçlerindeki takipleri daha bir dikkat ister. Erken doğmalarının aile üzerindeki olumsuz etkisi, ne olacağını bilememe korkusu, konu hakkında fazla birsey bilmeme anne-babayi endiselendirir. Bu süreçte ailenin araştırması, doktorlar ile sürekli irtibat halinde bulunması gerekmektedir. Prematüre bebeklerde pek çok sorun yaşanabilir, yaşanmayadabilir. Bu durumda olası rahatsızlıklar hakkında bilgi sahibi olmaya çalışmak, bu yönde çabalamak en doğrusudur.

Prematüre bebeğe sahip aileler bebeklerini takip ederlerken daha dikkatli olmalıdırlar. Bazı gelişimlerinin yavaş olmasını erken doğuma bağlamamaları gerekir. Bu yapılacak en büyük hatadır. Erken doğan bebekler ne kadar erken doğduklarına göre elbette bazı gelişimlerde gecikme yaşayabilirler. Ama bu durum mutlaka doktor kontrolünde olmalıdır. Örneğin 3 ay erken doğan bir bebek takvimyaşına göre 9 aylıkken (yani düzeltilmiş yaşına göre de 6 aylıkken) oturmaya başlayabilir. Fakat bu gecikme mutlaka gözetim altında tutulmalıdır. Zira oturma gelişimine kadar olması gereken diğer motor gelişimlerinin (örn. dönmesi) de gerçeklemesi gerekir. Eğer arada gerçeklemesi gereken gelişimler yoksa ve hala aile bunları gözardı edip bu yavaşlığı erken doğuma bağlıyorsa o zaman çözülmesi zor problemlerle karşı karşıya kalınabilir. Tüm bunların yaşanmaması için aile ve doktorun işbirliği içinde uyumlu bir şekilde bebeği gözlemlemesi gerekmektedir.

Prematüre bebeklerin beslenmeleri düzeltilmiş yaş esas alınarak düzenlenmelidir. Mümkün olduğunca anne sütü almaları gerekir. Erken doğum yapmış bir annenin sütü zamanında doğum yapan anne sütünden farklıdır. Daha fazla protein içerir. Bu bebeklerin kemik gelişimlerinin normal olması için D vitamini , kansızlık gelişmesini önlemek için de demir almaları gerekmektedir. D vitaminini yeteri kadar almazlarsa prematüre bebeklerde kolayca raşitizm gelişebilir.


PREMATÜRE BEBEKLERDE EN ÇOK KARŞILAŞILAN SORUNLAR

Erken doğan bebeklerin akciğerlerinde sürfaktan denen bir madde yeteri kadar bulunmaz. O nedenle bazı solunum problemleri oluşabilir. Beyindeki solunum merkezi tam oluşamadığı için zaman zaman solunumları duraksayabilir. 10-15 saniye süreli solunum durmasına Apne denir. Çoğunlukla bebek büyüdükçe kendiliğinden düzelir.

Solunum problemlerinden en önemlisi ve en çok karşılaşılanı RDS'dir (Respiratuar Distres Sendromu). RDS görülme sıklığı gebelik yaşı ile ters orantılıdır. RDS'nin ana nedeni akciğerlerin özellikle de surfaktan sisteminin yetersiz olmasıdır. Özellikle 28 haftanın altında doğan bebeklerde görülür. Diabetik annelerin bebeklerinde RDS sıklığı artmaktadır.

Prematüre bebeklerde ROP adı verilen bir göz rahatsızlığı vardır. Prematürelik retinopatisi sıkı takip altında tutulması gereken bir göz rahatsızlığıdır. Doğumdan sonraki 4-6. Haftalar arasında mutlaka ROP muayenesi yapılmalıdır. Erken teshişte tedavisi olup, geç teshiste maalesef körlüğe neden olmaktadır. Retinopati 5 evrede gelişir. Evre 1 ve 2'de % 80 oranında spontan gerileme olur.

Sarılık pek çok yenidoğanda görüldüğü gibi prematüre bebeklerde de görülebilen fizyolojik bir sorundur. Eğer fizyolojik sınırları aşarsa fototerapi veya kan değişimi gerekebilir.

Prematüre bebeklerde PDA denen bir tür kalp rahatsızlığı da gelişebilir. Bebek anne karnındayken akciğerleri işlevsizdir. Bu nedenle sağ kalpten akciğerlere gönderilen kan duktus atardamarı ile ana atar damara geçer. Bu kanalın doğumdan hemen sonra kapanması gerekir. Çok küçük prematürelerde bu kapanma hemengerçekleşmeyebilir. Bu durumda ilaçla tedavisi vardır. Tedavi sonuç vermezse cerrahi girişimle kapatılır.

Sindirim sistemleri tam olarak gelişemediğinden, beslenmeye başladıktan kısa bir süre sonra nekrotizan enterokolit denen barsak rahatsızlığı gelişebilir. Bu durumda beslenme hemen kesilir ve damar yolu ile beslenmeye geçilir. Bu aşamada tesbit edilen rahatsızlıkların çoğu iyileşir.


Prematüre bebeklerde cilt bakımı :

Prematüre doğan bebeklerin ciltleri zamanında doğan bebeklere göre daha ince ve hassas yapıdadır. Bebeğin cildini temiz tutmak ciltten bulaşan enfeksiyon etkenlerinden korunmayı sağlar. Bebek yoğun bakımda ve solunum makinesine bağlı ise, bebeğin kaynamış soğutulmuş su ve pedlerle silinmesi yeterlidir. Prematüre bebek yıkanabilecek durumda ise ilk iki hafta sadece su ile yıkanır, şampuan kullanılmaz. 2 haftadan sonra alkol, parfüm vb. içermeyen özel pH değerindeki şampuanların kullanılması uygun olur. Prematüre bebeklerde pudra kullanımı, bebeğin pudra partiküllerinin solunum yoluna kaçma riski açısından önerilmez. Prematüre bebeklerin henüz kıkırdak yapıları yeterli gelişmediğinden sürekli aynı pozisyonda kalmaları kulaklarda katlanma ve yapı bozukluğuna, kafa kemiklerinde düzleşmeye yol açabilir. Bu yüzden bebeklerin yatış pozisyonu 2-3 saatte bir değiştirilmeli, gerekli olan alanlar pedlerle desteklenilmelidir. Gözlerde biriken çapaklar steril su ve gazlı bezle silinmeli, konjuktivit (göz nezlesi) durumunda uygun damlalar kullanılmalıdır. Prematüre bebeklerin göbek kordonu da bir infeksiyon kaynağı olabilir. Göbek kordonu bezin dışarısında ve kuru olmalıdır.

Prematüre bebeklerde uyku:

Prematüre bebekler zamanında doğan bebeklere göre daha uzun uyurlar. Zaman zaman bu süre 22 saati bulabilir. Prematüre bebekler uzun süreli uyumalarına rağmen derin uyumazlar ve sık uyanırlar. Zamanında doğan bebekler 3 aylık olduktan sonra gece uykuları düzene girmeye başlar. Prematüre bebeklerde bu süre 6-8 hafta uzayabilir. Prematüre bebeklerin gece uykusuna alışmaları için yattığı odanın belli bir saatten sonra ışığını loş tutmak ve masaj yapmak uykuya geçişlerini kolaylaştırır. Bebeğin anne tenine yatırılarak sakinleştirilmesi yatağa konulduğu zaman daha kolay uyumasını sağlar. Prematüre bebeklerde ani bebek ölümü olasılığı daha yüksek oranda görülür. Bu sendromdan korunmakta en önemli önlem bebekleri sırt üstü yatırmaktır. Bebeğin sert bir yatakta yatırılması bebeğin yatağa gömülmesini engeller. Zamanında doğan bebeklerde olduğu gibi prematüre bebeklerde de yastık kullanılması önerilmez.

Prematüre bebeklerin giysileri:

Prematüre bebeklerin deri altı yağ dokularının az olması hipotermi riski taşımalarına yol açar. Bu nedenle prematüre bebeklerin diğer bebeklere göre bir kat fazla giydirilmesi uygun olur. Bebeğe şapka ve çorap giydirilmesi de gerekir. Çünkü vücuttaki en büyük ısı kaybı kafa bölgesinden olur. Prematüre bebeklere eldiven giydirmek ise elleriyle olan ten temasını önleyeceği için önerilmez. Prematüre bebeklere pamuklu, düğmesiz, rahat kıyafetler giyindirilmelidir. Bebekleri aşırı giydirmek derileri ince olduğundan terlemeyle ciddi sıvı kaybına yol açabilir. Son yıllarda prematüre bebekler için özel üretilen koleksiyonlar bebeklerin giyimleri konusunda kolaylık sağlar.

Prematüre bebeklerin beslenmesi :

Prematüre bebekler normal gelişimlerini tamamlamadan doğdukları için enerji gereksinimleri farklı olan bebeklerdir. Yoğun bakım ihtiyacı gerektiren prematüre bebeklere üniteye alındıkları zaman damardan total paranteral beslenme solüsyonları ile aşamalı olarak serum verilmeye başlanılır. Prematüre bebekler barsak tıkanıklığı gibi özel bir durum yoksa ağız veya burundan sonda takılarak 1-2 cc gibi çok küçük miktarlarda anne sütü ile beslenir. Anne sütü olmayan bebekler ise özel hazırlanılmış formül mamalarla beslenir. Anneden gelen ilk ağız sütü (kolostrum) az miktarda da olsa zengin içeriğiyle çok özel bir süttür. Prematüre bebeklerin annelerinin sütleri yüksek bağışıklık maddeleri içeriğiyle enfeksiyonlardan koruma özelliği taşır. 2000 gramın altında doğan bebeklerde anne sütünün, anne sütü zenginleştirici ürünlerle desteklenilmesi bebeğin büyüme gelişmesini hızlandırır. Anne sütü zenginleştirici ürünlerin protein, kalori ve fosfor içeriği yüksektir. 33 haftadan sonra doğan 1500 gramın üzerindeki bebekler eğer emme refleksleri iyiyse ve solunum sorunu yoksa kontrollü olarak anne tarafından emzirilebilir.
 
Üst
Alt