Paragraf, herhangi bir yazının bir satırbaşından ötki satırbaşına kadar olan bölümüne denir. Daha geniş bir ifade ile paragraf; bir duyguyu, bir düşünceyi bir isteği, bir durumu, bir öneriyi, olayın bir yönünü, sadece bir yönü ile anlatım tekniklerinden ve düşünceyi geliştirme yollarından yararlen temelrak anlatan yazı türüdür.
Kelimeler cümleleri, cümleler paragrafları, paragraflar da yazıları oluşturur. Paragraf bir yazının küçültülmüş bir örneğidir. Bu yönü ile yapı bakımından bir yazıya benzer. Nasıl yazıda giriş, gelişme, sonuç bölümleri var ise paragrafta da aynı bölümler vardır.
Her paragrafta bir düşünce savunulur. Paragrafın bir bütün oluşturabilmesi için cümlelerin de yapı ve anlam yönü ile bütünlük oluşturması gerekir. Paragraftaki düşünceler hem kendi aralarında birbirine bağlı hem de en temel düşünceye bağlıdır.
Paragraf kendi bünyesinde bir bütünlük oluşturmuş olduğu gibi yazı içinde de yazıyla bir bütünlük oluşturur. YGS ve LYS'de seçilen paragraflar böyle kendi bünyesinde bütünlüğü olan ve dışına çıkılmayı gerektirmeyen paragraflardır.
Paragraf Sorularını Çözerken Nelere Dikkat Etmeliyim?
1. Paragraf sorularının çözümüne muhakkak soruyu okuyarak başlayın. İşe direk olarak paragraf okunarak başlanırsa paragrafta ne arandığı, paragrafın niçin okunduğu bilinmediğinden, paragraf, boş yere okunmuş olur. Bu durumda paragrafı iki sefer okumak mecburiyetinde kalırız ki bu da bizler için büyük zaman kaybı olur.
2. Paragraf sorularında "soru kökü" çok dikkatli okunmalıdır. Değinilmemiştir, vurgulanmamaktadır, çıkarılamaz tarzındaki soruları" değinilmiştir, vurgulanmaktadır, çıkarılır" diye okursak soruları yanlış cevaplarız.
3. Paragraf soruları diğer sorulardan daha kolaydır. Çünkü paragraf sorularının hem cevabı paragrafın bütünlüğü içindedir, hem de bu sorularda gramer veya edebiyat bilgisine ihtiyaç yoktur.Okuma alışkanlığı olan, az çok kitap okuyan öğrenciler bu soruları çok rahat çözer.
4. Paragrafta anlatılan şeyler muhakkak paragrafın bütünlüğü içinde değerlendirilmelidir.Paragrafta inanmadığımız ve bizlere göre doğru olmayan şeyler anlatılsa bile bunlar doğrudur. Çünkü sorular muhakkak "parçaya göre" cevaplandırılmak zorundadır. Bu yüzden paragraf sorularında kesinlikle paragrafın dışına çıkılmamalı.
5. Paragraf soruları uzun göründüğü için pek çok öğrenci zaman kaybetmemek için paragraf sorularını çözmeden geçer. Oysa bizim ÖSS'de her bir soruya çok fazla ihtiyacımız vardır. Paragraf dışındaki kısa sorulardan zaman tasarrufu yaparak, paragraf sorularında ise sorudan başlayarak paragraf sorularını yeterli zamanda rahatlıkla çözebiliriz. Zaten paragraf sorularının büyük çoğunluğunun uzun makaleler olmasına karşın çok kolay sorular olduğunu göreceksiniz.
6. Paragraf sorularındaki makalelerde manasını bilmediğimiz, önceden duymadığımız veya duyup, okuyup sık kullanmadığımız bazı özel kelime ve kavramlar karşımıza çıkabilir. Bu kelime ve kavramların bilinmesi metni çok daha iyi anlamamızı sağlar.
7. Paragraf sorularında genel bir insan tipinden söz edilir. Bu insan tipi ÖSS sorularını hazırlayan kişilerin yetiştirmek istedikleri (veya üniversitede okumasını istedikleri) insan tipidir. Bu insan tipinin özelliklerinin bilinmesi paragrafların çözümünü çok kolaylaştıracaktır.
Bu genel insan tipinin özelli şunlardır:
a) Savaşlara, teröre, sömürüye karşıdır.
B) Hızlı sanayileşme sonucu doğanın tahrip edilmesini onaylamaz.
C) Doğayı fazlası ile sever. Yeşile ve yeşilliğe tutkundur. Beton yığınları arasında yaşamaktan sıkılır. Doğaya yönelmek,doğayla iç içe olmak onu rahatlatır. İnsanlardaki doğa sevgisi azaldıkça birbirlerine olan sevgilerinin de azaldığına inanır.
D) Saygılı, hoşgörülü ve sevecendir. İnsanları düşüncelerinden dolayı kınamaz.
E) Düşünce özgürlüğünden yanadır.Herkesin fikirlerini açıkça ve rahatça söyleyebilmesi tarafındır.
F) Akla ve bilime çok önem verir.Bâtıl düşüncelere, hurafelere ve geçerliliği kanıtlanmamış (ispatlanmamış) düşüncelere karşıdır.
G) Yenilikçidir.Yeniliklere açıktır.Sürekli yenilenmeyi ve değişimi savunur. Kendini yenilemeye, değişimlere karşı duran insanları onaylamaz.
H) Sanata tutkundur. Sanatın her dalını sever. Sanata ve sanatçıya büyük önem verir.Sanatın insanı yücelttiğine inanır.
ı) Eğitimi her şeyin üzerinde görür. Eğitimin olmadığı yerde hiçbir gelişmenin olmayacağına inanır.
I) Okuma tutkunudur. Okumanın insan düşüncesini ve evrenini genişlettiğine inanır. En büyük ıstırabı insanların okumamaları, okumaya gayret etmemeleridir.
J) Sanat ve edebiyatta ulusallığı (millî olmayı) savunur. Sanatçılar ve edebiyatçıların önce yerli olanı iyice tanıyıp incelemeden evrensel olanı yakalayamayacaklarına inanır.
K) Sanatın ve müziğin evrensel olduğuna inanır. Bir insanın Yunus Emre'yi sevdiği gibi Hugo'yu da sevebileceğini savunur.
I) Geçmişini iyi bilmeyen toplumların geleceklerinin karanlık olacağına inanır.
M) Dürüst, yardımsever ye nazik bir insandır.
N) İnsen temel çok fazla önem verir.Evrendeki her şeyin temelinde insan vardır. İnsanın olmadığı yerde hiçbir şeyden söz edilemez.
O) Çocukluğuna ve çocukluk günlerine çok büyük bir özlem duyar. Sık sık çocukluğuna,anılarına döner.
ö) Aydınların ve sen temeltçıların görevlerinin toplumun sorunlarına sahip çıkmak ve toplumu yüceltmek olduğunu düşünür.
P) İyimser ve mutludur. En küçük olaylardan ve durumlardan bile kendine mutluluk adına bir pay çıkartır.
R) Mücadeleci, kararlı ve iradeli bir insandır. Umutsuzluğa kapılmaz. Her şeyin üstesinden gelinebileceğine inanır.
S) Dilini ve edebiyatını çok sever. O dili konuşan herkezin(dilci olsun olmasın) konuştuğu dili çok iyi bilmesini ve konuşmasını ister.
ş) Kabalığa, her çeşit yalan dolen temel ve haksızlığa karşıdır.
PARAGRAF TÜRLERİ
a) Olay Paragrafı:
Bu tür paragraflarda bir olay anlatılır.Bu olay,yazarın savunduğu düşünceyi açıklamak ve onu inandırmak için bir araçtır. Eğer olayda bir bütünlük var ise yani olayın başı, sonu belliyse, en temel düşünceyi buldurmaya yönelik sorular için kullanılır.
B) Durum Paragrafı:
Bu tür paragraflarda bir doğanın,şehrin veya bir insanın betimlemesi yapılır.Bu tür paragraflar genelde anlatım biçimleri ve gözlemle ilgili sorularda kullanılır.
C) Duygu (Çözümleme) Paragrafı:
Bu paragraflarda roman ya da hikaye kahramanlarının iç dünyaları anlatılır. Yazar, kahramanların psikolojik yapılarını, hayallerini kimi zaman yorum katarak anlatır. Bu paragraflar insan karakterini bulmaya ve yoruma dayalı sorularda kullanılır.
D) Düşünce Paragrafı:
Belirli bir düşüncenin anlatılmış olduğu,savunulduğu paragraflardır. Makale,deneme,fıkra,eleştiri gibi türlerden seçilir. Konuyu, yardımcı düşünceleri ya da en temel düşünceyi buldurmaya yönelik sorularda genelde bu tür paragraflar kullanılır.
PARAGRAFIN ÖĞELERİ
Konu: Paragrafta işlenen düşünce, olay ya da durumdur. Her şey paragrafın konusu olabilir. "Yazar, bu paragrafta ne anlatıyor?" sorusunun cevabı bize konuyu verir. Konu en fazla bir iki cümleyle verilir.
Yardımcı Düşünceler: İkiden fazla cümleden meydana gelir.Yardımcı düşünceler, paragrafta ana düşünceyi destekleyici niteliktedir. Yazar burada konuyla ilgili açıklamalar yapar ve düşüncelerinin haklı gerekçelerini sıralar.
Ana Düşünce: Paragrafta üzerinde durulan konuya bağlı olarak yazarın asıl anlatmak istediği düşüncedir. Kesin bir yargı niteliği taşır, genellikle bir cümleden oluşur.
*Bütün yardımcı düşünceler, ana düşünceyi haklı çıkarmaya hizmet eder.
Başlık: Paragrafta üzerinde durulan düşünceyi bir ya da iki sözcükle özetleyebileceğimiz ifade paragrafın başlığı olur. Başlık, konu ve ana düşünceyle bağlantılı olmalıdır.
PARAGRAFIN YAPISI
Giriş:
Paragrafta Anlatım
Paragrafın anlatımı denilince daha çok anlatım teknikleri ve düşünceyi geliştirme yolları anlaşılır.
Düşünce Paragrafları düşüncenin sıralanışına göre genelde iki şekilde oluşturulur: tümdengelim, tümevarım.
Tümdengelim Paragrafları:
Bu tür paragraflarda yazar, savunacağı fikri ilk bir iki cümlede belirtir. Diğer cümleler bu fikrin, düşünceyi geliştirme yollarıyla geliştirilmesi, desteklenmesi, ispatlanması için sıralanır. Bu tür paragrafların ana fikir cümlesi ilk cümledir.
Bu yolla yazılmış aşağıdaki paragrafı inceleyelim. Ana fikrin ilk cümlede verildiğine ve parçanın sonuç bölümünün olmadığına dikkat edelim.
Tümevarım Paragrafları:
Bu tür paragraflarda yazar, ana fikir cümlesini sona bırakır, ispatlarını örneklerini paragrafın başlangıcından itibaren yardımcı fikir cümleleriyle sıralar. Parçanın sonunda ise savunduğu fikri bir veya iki cümlede toplu bir şekilde belirtir.
Aşağıdaki parçayı inceleyelim ve yazarın anlatmak islediği düşünceyi yani ana fikri sona bıraktığına dikkat edelim.
Yazarın parçayı oluştururken kullandığı tekniğe anlatım tekniği denir. Bunlar açıklama, tartışma, öyküleme ve betimleme diye adlandırılır. Yazar amacına göre bu tekniklerden birini ağırlıklı olarak kullanır. Fakat bazı parçalarda bunlardan ikisinin kullanıldığı da olur.
Anlatım teknikleri ile düşünceyi geliştirme yollarını karıştırmamak gerekir. Anlatım teknikleri parçanın bütününde genelde izlenen yoldur. Düşünceyi geliştirme yolları ise düşüncenin ispatlanması için kullanılan ikna metotlarıdır: örnekleme, karşılaştırma, tanık gösterme, sayısal verilerden yararlanma, tanımlama, benzetme, alıntı yapma gibi.
-Alinti-
Kelimeler cümleleri, cümleler paragrafları, paragraflar da yazıları oluşturur. Paragraf bir yazının küçültülmüş bir örneğidir. Bu yönü ile yapı bakımından bir yazıya benzer. Nasıl yazıda giriş, gelişme, sonuç bölümleri var ise paragrafta da aynı bölümler vardır.
Her paragrafta bir düşünce savunulur. Paragrafın bir bütün oluşturabilmesi için cümlelerin de yapı ve anlam yönü ile bütünlük oluşturması gerekir. Paragraftaki düşünceler hem kendi aralarında birbirine bağlı hem de en temel düşünceye bağlıdır.
Paragraf kendi bünyesinde bir bütünlük oluşturmuş olduğu gibi yazı içinde de yazıyla bir bütünlük oluşturur. YGS ve LYS'de seçilen paragraflar böyle kendi bünyesinde bütünlüğü olan ve dışına çıkılmayı gerektirmeyen paragraflardır.
Paragraf Sorularını Çözerken Nelere Dikkat Etmeliyim?
1. Paragraf sorularının çözümüne muhakkak soruyu okuyarak başlayın. İşe direk olarak paragraf okunarak başlanırsa paragrafta ne arandığı, paragrafın niçin okunduğu bilinmediğinden, paragraf, boş yere okunmuş olur. Bu durumda paragrafı iki sefer okumak mecburiyetinde kalırız ki bu da bizler için büyük zaman kaybı olur.
2. Paragraf sorularında "soru kökü" çok dikkatli okunmalıdır. Değinilmemiştir, vurgulanmamaktadır, çıkarılamaz tarzındaki soruları" değinilmiştir, vurgulanmaktadır, çıkarılır" diye okursak soruları yanlış cevaplarız.
3. Paragraf soruları diğer sorulardan daha kolaydır. Çünkü paragraf sorularının hem cevabı paragrafın bütünlüğü içindedir, hem de bu sorularda gramer veya edebiyat bilgisine ihtiyaç yoktur.Okuma alışkanlığı olan, az çok kitap okuyan öğrenciler bu soruları çok rahat çözer.
4. Paragrafta anlatılan şeyler muhakkak paragrafın bütünlüğü içinde değerlendirilmelidir.Paragrafta inanmadığımız ve bizlere göre doğru olmayan şeyler anlatılsa bile bunlar doğrudur. Çünkü sorular muhakkak "parçaya göre" cevaplandırılmak zorundadır. Bu yüzden paragraf sorularında kesinlikle paragrafın dışına çıkılmamalı.
5. Paragraf soruları uzun göründüğü için pek çok öğrenci zaman kaybetmemek için paragraf sorularını çözmeden geçer. Oysa bizim ÖSS'de her bir soruya çok fazla ihtiyacımız vardır. Paragraf dışındaki kısa sorulardan zaman tasarrufu yaparak, paragraf sorularında ise sorudan başlayarak paragraf sorularını yeterli zamanda rahatlıkla çözebiliriz. Zaten paragraf sorularının büyük çoğunluğunun uzun makaleler olmasına karşın çok kolay sorular olduğunu göreceksiniz.
6. Paragraf sorularındaki makalelerde manasını bilmediğimiz, önceden duymadığımız veya duyup, okuyup sık kullanmadığımız bazı özel kelime ve kavramlar karşımıza çıkabilir. Bu kelime ve kavramların bilinmesi metni çok daha iyi anlamamızı sağlar.
7. Paragraf sorularında genel bir insan tipinden söz edilir. Bu insan tipi ÖSS sorularını hazırlayan kişilerin yetiştirmek istedikleri (veya üniversitede okumasını istedikleri) insan tipidir. Bu insan tipinin özelliklerinin bilinmesi paragrafların çözümünü çok kolaylaştıracaktır.
Bu genel insan tipinin özelli şunlardır:
a) Savaşlara, teröre, sömürüye karşıdır.
B) Hızlı sanayileşme sonucu doğanın tahrip edilmesini onaylamaz.
C) Doğayı fazlası ile sever. Yeşile ve yeşilliğe tutkundur. Beton yığınları arasında yaşamaktan sıkılır. Doğaya yönelmek,doğayla iç içe olmak onu rahatlatır. İnsanlardaki doğa sevgisi azaldıkça birbirlerine olan sevgilerinin de azaldığına inanır.
D) Saygılı, hoşgörülü ve sevecendir. İnsanları düşüncelerinden dolayı kınamaz.
E) Düşünce özgürlüğünden yanadır.Herkesin fikirlerini açıkça ve rahatça söyleyebilmesi tarafındır.
F) Akla ve bilime çok önem verir.Bâtıl düşüncelere, hurafelere ve geçerliliği kanıtlanmamış (ispatlanmamış) düşüncelere karşıdır.
G) Yenilikçidir.Yeniliklere açıktır.Sürekli yenilenmeyi ve değişimi savunur. Kendini yenilemeye, değişimlere karşı duran insanları onaylamaz.
H) Sanata tutkundur. Sanatın her dalını sever. Sanata ve sanatçıya büyük önem verir.Sanatın insanı yücelttiğine inanır.
ı) Eğitimi her şeyin üzerinde görür. Eğitimin olmadığı yerde hiçbir gelişmenin olmayacağına inanır.
I) Okuma tutkunudur. Okumanın insan düşüncesini ve evrenini genişlettiğine inanır. En büyük ıstırabı insanların okumamaları, okumaya gayret etmemeleridir.
J) Sanat ve edebiyatta ulusallığı (millî olmayı) savunur. Sanatçılar ve edebiyatçıların önce yerli olanı iyice tanıyıp incelemeden evrensel olanı yakalayamayacaklarına inanır.
K) Sanatın ve müziğin evrensel olduğuna inanır. Bir insanın Yunus Emre'yi sevdiği gibi Hugo'yu da sevebileceğini savunur.
I) Geçmişini iyi bilmeyen toplumların geleceklerinin karanlık olacağına inanır.
M) Dürüst, yardımsever ye nazik bir insandır.
N) İnsen temel çok fazla önem verir.Evrendeki her şeyin temelinde insan vardır. İnsanın olmadığı yerde hiçbir şeyden söz edilemez.
O) Çocukluğuna ve çocukluk günlerine çok büyük bir özlem duyar. Sık sık çocukluğuna,anılarına döner.
ö) Aydınların ve sen temeltçıların görevlerinin toplumun sorunlarına sahip çıkmak ve toplumu yüceltmek olduğunu düşünür.
P) İyimser ve mutludur. En küçük olaylardan ve durumlardan bile kendine mutluluk adına bir pay çıkartır.
R) Mücadeleci, kararlı ve iradeli bir insandır. Umutsuzluğa kapılmaz. Her şeyin üstesinden gelinebileceğine inanır.
S) Dilini ve edebiyatını çok sever. O dili konuşan herkezin(dilci olsun olmasın) konuştuğu dili çok iyi bilmesini ve konuşmasını ister.
ş) Kabalığa, her çeşit yalan dolen temel ve haksızlığa karşıdır.
PARAGRAF TÜRLERİ
a) Olay Paragrafı:
Bu tür paragraflarda bir olay anlatılır.Bu olay,yazarın savunduğu düşünceyi açıklamak ve onu inandırmak için bir araçtır. Eğer olayda bir bütünlük var ise yani olayın başı, sonu belliyse, en temel düşünceyi buldurmaya yönelik sorular için kullanılır.
B) Durum Paragrafı:
Bu tür paragraflarda bir doğanın,şehrin veya bir insanın betimlemesi yapılır.Bu tür paragraflar genelde anlatım biçimleri ve gözlemle ilgili sorularda kullanılır.
C) Duygu (Çözümleme) Paragrafı:
Bu paragraflarda roman ya da hikaye kahramanlarının iç dünyaları anlatılır. Yazar, kahramanların psikolojik yapılarını, hayallerini kimi zaman yorum katarak anlatır. Bu paragraflar insan karakterini bulmaya ve yoruma dayalı sorularda kullanılır.
D) Düşünce Paragrafı:
Belirli bir düşüncenin anlatılmış olduğu,savunulduğu paragraflardır. Makale,deneme,fıkra,eleştiri gibi türlerden seçilir. Konuyu, yardımcı düşünceleri ya da en temel düşünceyi buldurmaya yönelik sorularda genelde bu tür paragraflar kullanılır.
PARAGRAFIN ÖĞELERİ
Konu: Paragrafta işlenen düşünce, olay ya da durumdur. Her şey paragrafın konusu olabilir. "Yazar, bu paragrafta ne anlatıyor?" sorusunun cevabı bize konuyu verir. Konu en fazla bir iki cümleyle verilir.
Yardımcı Düşünceler: İkiden fazla cümleden meydana gelir.Yardımcı düşünceler, paragrafta ana düşünceyi destekleyici niteliktedir. Yazar burada konuyla ilgili açıklamalar yapar ve düşüncelerinin haklı gerekçelerini sıralar.
Ana Düşünce: Paragrafta üzerinde durulan konuya bağlı olarak yazarın asıl anlatmak istediği düşüncedir. Kesin bir yargı niteliği taşır, genellikle bir cümleden oluşur.
*Bütün yardımcı düşünceler, ana düşünceyi haklı çıkarmaya hizmet eder.
Başlık: Paragrafta üzerinde durulan düşünceyi bir ya da iki sözcükle özetleyebileceğimiz ifade paragrafın başlığı olur. Başlık, konu ve ana düşünceyle bağlantılı olmalıdır.
PARAGRAFIN YAPISI
Giriş:
- Genel bir yargı niteliğindedir.Bu bölüm bir ya da iki cümleden oluşur.
- Paragrafın konusu genellikle bu cümlelerdir.
- Giriş bölümü paragrafın bir çeşit özet olduğundan ana düşünce hakkında ipuçları verir.
- Asla bağlaçla başlamaz.
- Giriş cümlesinde kendisinden önce bir cümle daha olduğunu düşündürecek bazı zamir,sıfat ya da edatlar bulunmaz.
- İkiden fazla cümleden meydana gelir.
- Girişte belirtilen konu,bu bölümde örnekleme,tanık gösterme,açıklama,karşılaştırma gibi düşünceyi geliştirme yollarına başvurularak açıklanır.
- Bu bölümde yer alan düşünceler paragrafın konusuyla ilgili olmalıdır,yoksa anlatımın akışı bozulur.
- Genellikle bir cümleden ibarettir.
- Anlatılmak istenen düşünceyle ilgili son sözün söylendiği bölümdür.
- Yazar paragrafta asıl anlatmak,vurgulamak istediği düşüncesini (ana düşünce) genellikle bu bölümde verir.
- Sözlerin toparlanması niteliğinde olduğundan kapsamlı bir yargıdır. Bu yönüyle de giriş cümlesine benzer.
- Toparlayıcı, özetleyici olması nedeniyle "demek ki, sonuç olarak, öyleyse, özetle." gibi sözlerle başlayabilir.
Paragrafta Anlatım
Paragrafın anlatımı denilince daha çok anlatım teknikleri ve düşünceyi geliştirme yolları anlaşılır.
Düşünce Paragrafları düşüncenin sıralanışına göre genelde iki şekilde oluşturulur: tümdengelim, tümevarım.
Tümdengelim Paragrafları:
Bu tür paragraflarda yazar, savunacağı fikri ilk bir iki cümlede belirtir. Diğer cümleler bu fikrin, düşünceyi geliştirme yollarıyla geliştirilmesi, desteklenmesi, ispatlanması için sıralanır. Bu tür paragrafların ana fikir cümlesi ilk cümledir.
Bu yolla yazılmış aşağıdaki paragrafı inceleyelim. Ana fikrin ilk cümlede verildiğine ve parçanın sonuç bölümünün olmadığına dikkat edelim.
Bu parçada önce fikir belirtilip sonra ispatı yapıldığı için tümdengelim uygulanmıştır.
Tümevarım Paragrafları:
Bu tür paragraflarda yazar, ana fikir cümlesini sona bırakır, ispatlarını örneklerini paragrafın başlangıcından itibaren yardımcı fikir cümleleriyle sıralar. Parçanın sonunda ise savunduğu fikri bir veya iki cümlede toplu bir şekilde belirtir.
Aşağıdaki parçayı inceleyelim ve yazarın anlatmak islediği düşünceyi yani ana fikri sona bıraktığına dikkat edelim.
Bu paragrafta yazarın anlatmak istediği düşünce söz konusu çevirinin asıl eserden uzaklığıdır. Bu düşünceyi son cümlede belirtmiş. Yani tümevarımı uygulamıştır.
Yazarın parçayı oluştururken kullandığı tekniğe anlatım tekniği denir. Bunlar açıklama, tartışma, öyküleme ve betimleme diye adlandırılır. Yazar amacına göre bu tekniklerden birini ağırlıklı olarak kullanır. Fakat bazı parçalarda bunlardan ikisinin kullanıldığı da olur.
Anlatım teknikleri ile düşünceyi geliştirme yollarını karıştırmamak gerekir. Anlatım teknikleri parçanın bütününde genelde izlenen yoldur. Düşünceyi geliştirme yolları ise düşüncenin ispatlanması için kullanılan ikna metotlarıdır: örnekleme, karşılaştırma, tanık gösterme, sayısal verilerden yararlanma, tanımlama, benzetme, alıntı yapma gibi.
-Alinti-