Kültürün Ögeleri Nelerdir?
Kültür, çok anlamlı ve geniş çerçeveli bir kavramdır. Kültürün bu çok anlamlılığı ve geniş çerçeveli yapısı, onun bir çok farklı bileşenden oluştuğunu gösterir. İçinde her çeşit inancın, davranış kalıplarının ve türlü davranışların, insanın var ettiği maddî araçların yer aldığı kültür dünyası, bütün insanlara yaşamlarını sürdürürken yardımcı olur ve hemde da bu insanlardan yararlanarak kendini geliştirmeye devam eder.İnsanların duygularını ve inanışlarını direk olarak doğruya etkileyen belirli davranış biçimleri ve sosyal alışkanlıklar olan âdetler, örfler ve gelenekler ailesinin bütününe, “kökleşmiş kültür ögeleri” adı verilir. Bunları şöyle sınıflandırıp tanımlamak mümkündür:
Örfler, Töreler, Âdetler: Bir toplumumuzun kültür yapısında kanun yerine geçebilecek kadar kuvvetli; fakat kanunlarla belirlenmeyen, toplumun kendi kendine uyduğu kurallar, davranışlar ve alışkanlıklar bütününe örf veya töre denir.
Örfler, kültürel binaların üretmiş olduğu değerler sisteminin temelinde yer alır ve bütün sosyokültürel yapılar üstünde etkili oldukları için zamanla resmî kanunlar hâline de gelebilir.
Âdet, bir şeyi eskiden beri görülmüş olduğu gibi yapma alışkanlığı olarak adlandırılır. Âdetler de örfler gibi herhangi bir yasal yaptırım uygulanmaksızın toplumumuzun kendi kendine uymaya, yapmaya alışageldiği ve o toplum tarafından yapılmasının gerekli olduğuna inanılan davranış kalıbıdır. Nişan, düğün, evlenme törenleri; yemek yeme, komşuluk, misafirlik şekilleri; büyük ve küçüklerin birbirleri arasındaki ilişkiler âdetlere örnektir.
Gelenekler: Gelenek, bir toplumda, bir toplulukta eskiden kalmış olmaları dolayısı ile saygın tutulup kuşaktan kuşağa iletilen, yaptırım gücü olan kültürel kalıntılar ve alışkanlıklardır. Gelenekler mensup oldukları kültürün kişileri arasında ortak bir ruh ve dolayısı ile sağlam bir yapı oluşturarak kültürlerin devam etmesinde rol oynar.
Örneğin ülkemizde özellikle köklü okulların uyguladığı “Pilav Günleri” organizasyonları, devamlılıkları itibarıyla gelenekselleşebilir ve saygınlığı ile kuşaktan kuşağa aktarılarak temellerini sağlamlaştırabilir.
-Alinti-