Fizikçi ve filozof Emile Meyerson’un doktrini. Buna göre ilmin vazifesi, fenomenleri tespit etmek ve onların kendilerinden önceki değişmez etkilerini açıklıkla tayin etmekten ibaret değildir, fakat kelimenin tam manasıyla onların sebepleri yani bir cevher yahut eseri daha önce ihtiva eden bir varlık tavrını keşfetmektedir.
Bu anlayışa göre ilim, cevherleri ve sebepleri araştıran metafiziğe alakasız kalamaz ve inkâr edemez. Meyerson’un kozalizmi, ilimci pozitivizme karşı bir reaksiyon ve metafiziğe bir dönüştür.
Meyerson, metafiziğe dönüşünde, Kantçı ve Hegelci idealizmi açıkça bir tarafa atmış ve ilmin, zihinden müstakil nesne kavramını istediği en temel fikrinden hareket etmiştir. Ona göre bilgin, araştırmalarında olumlu bir olayın tespitinden çok öteye uzanmayı gerektiren bir izah ihtiyacını rehber edinmiştir.
Bu izah temayülü ve ihtiyacı, çeşitli olaylarda, daimi olan şeyi, hasıl olacak neticeyi daha önce ihtiva eden kuvve halindeki bir hususiyeti araştırmak arzusundan doğmaktadır. Bu bakımdan böyle bir izah ihtiyacı daha çok bir aynileştirme ihtiyacıdır.
Meyerson’un Kozalist anlayışı metafiziğe dönüş kadar külli fikirlere ve kavramlara itibarını iade etme iddiasını da temsil eder. Kozalizm bizim her ilim dalında izafîden kurtulup, değişmezi, sabit olanı ve istikrarı bulmak ihtiyacında olduğumuzu göstermiştir. Matematikçi sonsuzu, fizikçi düzeni, biyolojist gayeliliği, psikolog varolan ve sürekli olan realitelerde hürriyeti elde etmek, derinliğine vakıf olarak anlamak ve yakalamak için uğraşır.
Bu doktrine göre reel, yalnızca müşahede edebilen pozitif olaydan ibaret olmayıp hemde o, sebepleri ve mahiyetleri hükümlerimizden ayrılmayan bir metafiziğin bizlere temin ettiği nesnelerden de ibarettir.
Kozalizm, beşerî bilginin kaynağına ait incelemelerde pozitivizmin materyalizme ve determinizme müncer olan tarafların kırılmasında mühim rol oynamıştır. Dolayısıyla bu doktrin materyalistlerin hoşlanmadıkları ilmî dayen temelklı ve kaynaklı bir anlayış olmaktadır.
-Alinti-
Bu anlayışa göre ilim, cevherleri ve sebepleri araştıran metafiziğe alakasız kalamaz ve inkâr edemez. Meyerson’un kozalizmi, ilimci pozitivizme karşı bir reaksiyon ve metafiziğe bir dönüştür.
Meyerson, metafiziğe dönüşünde, Kantçı ve Hegelci idealizmi açıkça bir tarafa atmış ve ilmin, zihinden müstakil nesne kavramını istediği en temel fikrinden hareket etmiştir. Ona göre bilgin, araştırmalarında olumlu bir olayın tespitinden çok öteye uzanmayı gerektiren bir izah ihtiyacını rehber edinmiştir.
Bu izah temayülü ve ihtiyacı, çeşitli olaylarda, daimi olan şeyi, hasıl olacak neticeyi daha önce ihtiva eden kuvve halindeki bir hususiyeti araştırmak arzusundan doğmaktadır. Bu bakımdan böyle bir izah ihtiyacı daha çok bir aynileştirme ihtiyacıdır.
Meyerson’un Kozalist anlayışı metafiziğe dönüş kadar külli fikirlere ve kavramlara itibarını iade etme iddiasını da temsil eder. Kozalizm bizim her ilim dalında izafîden kurtulup, değişmezi, sabit olanı ve istikrarı bulmak ihtiyacında olduğumuzu göstermiştir. Matematikçi sonsuzu, fizikçi düzeni, biyolojist gayeliliği, psikolog varolan ve sürekli olan realitelerde hürriyeti elde etmek, derinliğine vakıf olarak anlamak ve yakalamak için uğraşır.
Bu doktrine göre reel, yalnızca müşahede edebilen pozitif olaydan ibaret olmayıp hemde o, sebepleri ve mahiyetleri hükümlerimizden ayrılmayan bir metafiziğin bizlere temin ettiği nesnelerden de ibarettir.
Kozalizm, beşerî bilginin kaynağına ait incelemelerde pozitivizmin materyalizme ve determinizme müncer olan tarafların kırılmasında mühim rol oynamıştır. Dolayısıyla bu doktrin materyalistlerin hoşlanmadıkları ilmî dayen temelklı ve kaynaklı bir anlayış olmaktadır.
-Alinti-