Çocuk Disiplininde Mola Yöntemi

[Ahmet]

[FONT=&quot]Mola bir ceza yöntemi değildir. İstenmeyen davranışı durdurmak ve çocuğa davranışı ile ilgili düşünmesi için biraz zaman ve alan vermek için tasarlanmıştır. Tıpkı bir sorunun çözümü için bir süreliğine zihninizi boşalttığınızı düşünün. Bazen sorun ile uğraşırken biraz ara vermek sorun ile ilgili hayal kırıklıklarını ve diğer olumsuz duyguları azaltabilir. Aynı zamanda enerjinin yeniden toparlanmasını sağlayarak yeni bakış açıları kazandırır. Çocuklara olumsuz davranışlarından nasıl kurtulacaklarını ve daha iyi nasıl bir yol bulabileceklerini öğretmek istiyoruz. Buna ek olarak çocukların sorumluluk almalarını ve empati kurabilmelerini istiyoruz. Yaşam boyu onlara yardımcı olacak bu iki beceriyi öğrenmelerini hedeflemiş oluyoruz mola yöntemi ile.[/FONT]
[FONT=&quot]Çocuğu molaya hazırlamak[/FONT]
[FONT=&quot]Bu teknik kullanılmadan önce çocuğa ne kadar mola vereceği niye mola vereceği ve hangi durumlarda mola yöntemini kullanılacağı ile ilgili bilgi verilmelidir. Çocuğun aile içindeki kurallardan haberdar olduğundan ve bu kuralları anlayabildiğinden emin olmak önemlidir. Aile toplantılarında veya sakin zamanlarda çocuk ile mola yöntemini tartışın. Mola gerektirecek durumları örnekleri çoğaltarak anlatın. Daha sonra mola alma aşamalarını uygulayabilirsiniz. Örneğin çocuk kardeşiyle kavga ediyorsa şöyle bir konuşma yapılabilir. “Kardeşine bağırmak ona zarar verici hareketlerde bulunmak gibi bazen aile içi kurallara uymakta zorlandığını fark ettik. Kardeşine bağırdığında veya zarar verdiğinde mola dediğimiz bir şey yapacağız çünkü kardeşinle daha iyi anlaşmana yardım etmek istiyoruz. Mola dediğimiz zaman beş dakika boyunca yemek masasının sandalyesinde oturman gerekiyor. Bu süre boyunca sessizce ve kimseye zarar vermeden oturmanı bekliyoruz. Oyun oynamak için bir şeyler yapmak için ya da kavga etmek için sandalyeden kalkmamalısın. Sessizce beklediğinde birimiz gelip seninle bu konuyu nasıl halledebileceğimiz üzerine konuşacağız. Konuşma sonrası gününe devam edebileceksin. Kavga ettiğinde, gürültü yaptığında veya saygısızca davrandığında bize tekrar konuşmaya hazır ve sakin olduğunu gösterene kadar mola vermiş olacaksın. Bunu yapıyoruz çünkü güzel davranışlar gerçekleştirebileceğini biliyoruz ve bunun için sana yardım etmek istiyoruz. Sormak istediğin bir şey var mı ? “[/FONT]
[FONT=&quot]Elbette, bu sohbet çok küçük çocuklar için değiştirilecekti. Çocuğun yaşına göre şunları da söyleyebilirsiniz: "Tehlikeli şeyler yaptığınızda bir dakika boyunca bu sandalyeye oturacaksın. Sakin olunca aşağı inmene izin vereceğim. "[/FONT]
[FONT=&quot]Mola yönteminin aşamaları[/FONT]
[FONT=&quot] [/FONT]

1. Molanın nerede alınacağını belirleyin. TV’den oyuncaklardan kendisine veya başkasına zarar verebileceği şeylerden uzakta bir yer olmalıdır. Kolayca kontrol edilebilecek bir yer belirlenmelidir.
2. Çocuk yanlış bir şey yaptığında mola yerine kendisi gitmeli ve süresini kendisi tutmalıdır. Çok küçük yaştaki çocuklara refakat edilmelidir. Ama büyük yaştaki çocukların kendileri gidebilmelidir. Çocuğa zamanı ayarlamada yardımcı olmak için zamanlayıcı kullanmak faydalı olur. Temel kural molanın her yaş için bir dakika olmasıdır. Örneğin 9 yaşındaki çocuk için 9 dakika beklemelidir. Bu zaman sakinleşmek için daha fazla
   
   zamana ihtiyaç duyan çocuklar için ayarlanabilir ya da odaklanma güçlüğü olanlar için kısaltılabilir. Uzatmalarda ve kısaltmalarda +2, -2 şeklinde değişiklik yapılması tavsiye edilir.

[FONT=&quot] [/FONT]

1. Çocuk mola yöntemini uygulayabilmişse, zaman dolduğunda çocuğa yaklaşın ve birkaç soru sorun. Bunları bireysel farklılıkları ve çocuğun yeteneklerini (örneğin dil gelişimi) göz önüne alarak değiştirin. Bunun çocuğa bir nasihat yöntemi olmadığını unutmayın. Siz sadece çocuğunuza neler olduğunu anlaması için ve nasıl daha olumlu davranışlar gerçekleştirebileceği konusunda karar vermesine yardım ediyorsunuz.

[FONT=&quot] [/FONT]
[FONT=&quot] [/FONT]
[FONT=&quot]Çocuğa sorulabilecek bazı sorular şunlar olabilir.[/FONT]
[FONT=&quot]“Neden mola yöntemini kullanmak zorunda kaldık?”[/FONT]
[FONT=&quot]“Yaptığın davranış yerine daha iyi ne yapabilirdin?” [/FONT]
[FONT=&quot]“Şu anda yapabileceğin daha iyi bir şey var mı?”[/FONT]
[FONT=&quot] [/FONT]
[FONT=&quot]Bu sorular çocuğun davranışını doğrudan düzeltmeye yönelik değil davranışı üzerinde düşünmesini sağlamak üzere sorulur. Her zaman için çocuğun akıl edebildiği bir özür ebeveynin yönlendirmesi ile dilenen özürden daha etkilidir. Yine sorulara cevap verebilecek yetenekleri olmayan küçük çocuklar için açıklamayı kendiniz yapabilrisiniz. Örneğin: ”Yemeğini bitirmeyi istemediğin için mola kullanmak zorunda kaldık. “ , ” Tabağımızdaki yiyecekleri bitirmeliyiz. Çünkü yiyecekleri dökmeyen bir aileyiz.“ Yemek yedirilip bittikten sonra ”Hepsini yedin.“ demelisiniz. Burada öncelikle yapmaması gereken davranışın ne olduğu belirtilmiş sonra ailenin kuralı açıklanmış en sonunda ne yapılması gerektiği yeniden belirtilmiş olur. [/FONT]
[FONT=&quot] [/FONT]

1. Eğer çocuk mola kurallarına uymuyorsa o zaman belirlenen dakika sayısı süresince kurallara uyana kadar molada kalacağı bildirilmelidir. Molaya geçince zaman yeniden başlatılır. Bazı çocuklar sakinleşinceye kadar orada kalacağını bildiği için zamanı tekrar başlatmak gerekmeyebilir. Çocuğunuzda neyin en fazla işe yarayacağını düşünün. Bir süre belirlendikten sonra her zaman aynı süreyi uygulayın ki süre çocuk için de tahmin edilebilir olsun.

[FONT=&quot] [/FONT]
[FONT=&quot]Çocuğu iki zorunlu seçenek arasında bırakmak da işe yarayabilir. Örneğin; ”Sessizce oturur molanın sonuna kadar beklersin seninle hızlıca konuşuruz ve oyununa devam edebilirsin çabucak. Ya da istersen konuşmaya devam edersin ve daha uzun sürede molada kalırsın ve oyununa da daha geç dönmüş olursun. Karar senin. “[/FONT]
[FONT=&quot] [/FONT]
[FONT=&quot]Çocuk mola süresini tamamladıktan sonra 3. Aşama uygulanıp mola bitirilmiş olur.[/FONT]