- Katılım
- 4 Haz 2017
- Mesajlar
- 10,838
- Tepkime puanı
- 5,175
- Puanları
- 0
- Cinsiyet
- Erkek
BEL KAYMASI NEDİR?
Omurgamız, 24 omur kemiğinden oluşur. Vertebralar birbiri üzerinde dizilerek omurgayı oluşturur. Omurga vücudun şeklini verir ve vücudun dik durmasındaki esas destektir. Omurlar arasında diskler vardır. Diskler normalde şok emici olarak iş görürler. Omurgayı yerçekiminin etkisine karşı korurlar. Ayrıca zıplama, koşma ve ağırlık kaldırma gibi güç gerektiren aktiviteler sırasında da omurgayı korurlar. Bağlar ve eklemler omurgayı destekler.
Bel kayması (spondilolistezis), omurlardan biri bir diğerinin üzerinden öne doğru kaymasıdır. Kemik öne kaydığı için çevredeki dokular ve sinirler hasarlanır ve ağrılı hale gelir.
BEL KAYMASI NEDEN OLUR?
Yapısal olabileceği gibi yaşla birlikte aşınma veya yırtılma sonucu meydana gelen dejeneratif değişiklikler de bel kaymasına(spondilolistezise) yol açabilir. Diskte ve faset eklemlerde meydana gelen bozulma(dejenerasyon) omurganın normalden daha hareketli olmasına sebep olur. Sonuç olarak faset eklemlerin desteği etkisiz hale gelir ve üstteki vertebra öne doğru kayar.
BEL KAYMASININ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Bel kayması olan hastalardaki en yaygın şikayet belde ve kalçada ağrıdır. Genellikle ağrı arkaya eğilmekle artarken öne eğilmekle şiddeti azalır. Bel kaslarında spazm olması da sık karşılaşılan bir yakınmadır.
Ağrı mekanik sebeplerle olabilir. Mekanik ağrının sebebi omurgada meydana gelen aşınmalar ve yırtılmalardır. Vertebra öne doğru kaydığında disk ve faset eklemlerde ağrılı bir gerilme olur.
Bel kayması sebebiyle sinir sıkışmaları da olabilir. Sinir sıkışmasının sebebi sinir üzerine binen basınçtır. Omurga öne kaydığında kayma seviyesinde omurilikten ayrılan sinirler sıkışabilir. Bu durum aynı zamanda bu seviyede omurga kanalının daralmasına da yol açabilir. Bu daralma sinirin daha çok sıkışmasına yol açar. Sinirin sıkışması, sinirin uzandığı seviyelerde uyuşukluk, karıncalanma, reflekslerde yavaşlama ve kas gücünde zayıflık gibi belirtilere yol açabilir.
BEL KAYMASININ TANISI NASIL KONULUR?
Tanı ayrıntılı bir öykü ve fizik muayene ile başlar. Doktorunuz şikayetlerinizle ve problemlerinizin günlük hayatınızı nasıl etkilediğiyle ilgili sorular soracaktır. Ayrıca hangi pozisyonlarda ve aktivitelerde ağrınızın şiddetinin azaldığı ya da arttığı da sorgulanmalıdır.
Daha sonra duruşunuz ve belinizdeki hareket miktarı muayene edilir. Hangi hareketler sırasında ağrı ve benzeri şikayetlerin olduğu kontrol edilir. Duyu, kas gücü ve refleks muayenesi de yapılır.
Genellikle bel bölgesinin röntgen görüntülemesi yapılır. Değişik pozisyonlarda bel röntgenleri çekilir. Bu sayede hangi vertebranın kaydığı ve kayma miktarı saptanır.
Eğer daha fazla bilgi isteniyorsa bilgisayarlı tomografi ve/ veya MRG (MR) çektirilebilir. Böylece kemik, bağlar ve sinir dokusu daha ayrıntılı incelenmiş olur.
BEL KAYMASININ TEDAVİSİ
A) CERRAHİ DIŞI TEDAVİ
Omurganın çok fazla kaymadığı durumlarda öncelikle cerrahi dışı tedaviler başlanır. Ağrıyı ve spazmı azaltmak için ilaçlar verilebilir. Doktorunuz aktivitelerinizi kısıtlayarak belinizi dinlendirmenizi isteyebilir. Belinizin iyileşmesine bir şans vermek için bir süre spor ve benzeri zorlayıcı aktivitelerden uzak durmanız gerekecektir.
Dinlenme dönemine rağmen hala şikayetleriniz devam ediyorsa, 2-3 aylık süreyle sert bir bel korsesi kullanmanız gerekebilir. Omurganın hareketinin azaltılması reaksiyonun (inflamasyonun) ve spazmın iyileşmesine yardımcı olur.
Hastalar genellikle fizyoterapist ile beraber çalıştırılır. Durumunuz değerlendirildikten sonra terapistiniz şikayetlerinizin azalmasına yardımcı olacak pozisyon ve egzersizleri gösterecektir. Verilecek olan egzersiz programı belinizin ve kaslarınızın esnekliğini arttırmaya ve sırt ile karın kaslarınızı güçlendirmeye yönelik olacaktır.
B) GİRİŞİMSEL TEDAVİLER
Şikayetleri devam eden hastalara epidural steroid enjeksiyonu uygulanabilir. Epidural steroid enjeksiyonunda lomber sinir köklerinin çevresindeki boşluğa ilaç enjekte edilir.
Bel kayması nedeni ile aşırı hassas hale gelen ağrı sinirlerine “EPI-NAVIGATOR” denilen cihaz yardımı ile Radyofrekans işlemi uygulanabilir. İleri seviyedeki omurga kaymalarında en etkili tedavi vidalama olmakla birlikte hastanın yaşı ve ek sağlık sorunları nedeniyle ameliyat yapılamaması durumunda Radyofrekans tedavisi ile yüz güldürücü sonuçlar alınmaktadır.
C) CERRAHİ TEDAVİ
Kayma çok fazla olduğunda ve şikayetler cerrahi dışı tedavi yöntemleriyle iyileştirilemediğinde cerrahi tedavi uygulanır. Bel kaymasının (Spondilolistezis) cerrahi tedavisinde uygulanan başlıca cerrahi tipleri şunlardır:
a) Laminektomi
b) Enstrümentasyon ile posterior füzyon
a) Laminektomi
Omurga öne kaydığında etraftaki sinirler hasarlanabilir. Ayrıca problemli seviyede omurga kanalı daraldığından kanal içinden sinire bası olabilir. Bunu gidermek için kemik halka (lamina) uzaklaştırılır. Laminanın kaldırılması ve sinir üzerindeki baskının giderilmesi işlemine laminektomi denir. Bu işlem bel kayması(spondilolistezis) için yapıldığında genellikle etkilenen seviyenin füzyonu (Dondurulma) işleminin eklenmesi gerekir.
b) Enstrümentasyon İle Posterior Füzyon (Vidalama)
Normalde omurga füzyonu bel kaymasında(spondilolistezis) yapılan laminektomiden hemen sonra uygulanır. Füzyon işleminde iki vertebra birbiriyle birleştirilir ve kayma engellenir. Füzyonla vertebra kilitlenir, vertebralar arasındaki hareket durdurulur ve mekanik ağrı giderilir. Laminektomi ile kombine edildiğinde sinir sıkışmasının giderilmesine de yardımcı olur
Bu uygulamada problemli vertebranın arka kısmına küçük kemik parçacıkları (greft) döşenir. Bir çok doktor iki vertebra arasındaki hareketi önlemek için ayrıca metal plak ve vida uygulaması da (enstürmantasyon) yapar. Bu işlem daha iyi ve hızlı iyileşmeye yardımcı olur.
CERRAHİ SONRASI REHABİLİTASYON
Spondilolistezis (bel kayması) için yapılan füzyon cerrahisinden sonra rehabilitasyon programına başlanmadan önce 4 ay beklenir. Bu sürede kaynama olması beklenir. Terapi seansları 6-8 hafta sürer. Hastanın tam iyileşmesi en az 6-12 ayı bulur.
Omurgamız, 24 omur kemiğinden oluşur. Vertebralar birbiri üzerinde dizilerek omurgayı oluşturur. Omurga vücudun şeklini verir ve vücudun dik durmasındaki esas destektir. Omurlar arasında diskler vardır. Diskler normalde şok emici olarak iş görürler. Omurgayı yerçekiminin etkisine karşı korurlar. Ayrıca zıplama, koşma ve ağırlık kaldırma gibi güç gerektiren aktiviteler sırasında da omurgayı korurlar. Bağlar ve eklemler omurgayı destekler.
Bel kayması (spondilolistezis), omurlardan biri bir diğerinin üzerinden öne doğru kaymasıdır. Kemik öne kaydığı için çevredeki dokular ve sinirler hasarlanır ve ağrılı hale gelir.
BEL KAYMASI NEDEN OLUR?
Yapısal olabileceği gibi yaşla birlikte aşınma veya yırtılma sonucu meydana gelen dejeneratif değişiklikler de bel kaymasına(spondilolistezise) yol açabilir. Diskte ve faset eklemlerde meydana gelen bozulma(dejenerasyon) omurganın normalden daha hareketli olmasına sebep olur. Sonuç olarak faset eklemlerin desteği etkisiz hale gelir ve üstteki vertebra öne doğru kayar.
BEL KAYMASININ BELİRTİLERİ NELERDİR?
Bel kayması olan hastalardaki en yaygın şikayet belde ve kalçada ağrıdır. Genellikle ağrı arkaya eğilmekle artarken öne eğilmekle şiddeti azalır. Bel kaslarında spazm olması da sık karşılaşılan bir yakınmadır.
Ağrı mekanik sebeplerle olabilir. Mekanik ağrının sebebi omurgada meydana gelen aşınmalar ve yırtılmalardır. Vertebra öne doğru kaydığında disk ve faset eklemlerde ağrılı bir gerilme olur.
Bel kayması sebebiyle sinir sıkışmaları da olabilir. Sinir sıkışmasının sebebi sinir üzerine binen basınçtır. Omurga öne kaydığında kayma seviyesinde omurilikten ayrılan sinirler sıkışabilir. Bu durum aynı zamanda bu seviyede omurga kanalının daralmasına da yol açabilir. Bu daralma sinirin daha çok sıkışmasına yol açar. Sinirin sıkışması, sinirin uzandığı seviyelerde uyuşukluk, karıncalanma, reflekslerde yavaşlama ve kas gücünde zayıflık gibi belirtilere yol açabilir.
BEL KAYMASININ TANISI NASIL KONULUR?
Tanı ayrıntılı bir öykü ve fizik muayene ile başlar. Doktorunuz şikayetlerinizle ve problemlerinizin günlük hayatınızı nasıl etkilediğiyle ilgili sorular soracaktır. Ayrıca hangi pozisyonlarda ve aktivitelerde ağrınızın şiddetinin azaldığı ya da arttığı da sorgulanmalıdır.
Daha sonra duruşunuz ve belinizdeki hareket miktarı muayene edilir. Hangi hareketler sırasında ağrı ve benzeri şikayetlerin olduğu kontrol edilir. Duyu, kas gücü ve refleks muayenesi de yapılır.
Genellikle bel bölgesinin röntgen görüntülemesi yapılır. Değişik pozisyonlarda bel röntgenleri çekilir. Bu sayede hangi vertebranın kaydığı ve kayma miktarı saptanır.
Eğer daha fazla bilgi isteniyorsa bilgisayarlı tomografi ve/ veya MRG (MR) çektirilebilir. Böylece kemik, bağlar ve sinir dokusu daha ayrıntılı incelenmiş olur.
BEL KAYMASININ TEDAVİSİ
A) CERRAHİ DIŞI TEDAVİ
Omurganın çok fazla kaymadığı durumlarda öncelikle cerrahi dışı tedaviler başlanır. Ağrıyı ve spazmı azaltmak için ilaçlar verilebilir. Doktorunuz aktivitelerinizi kısıtlayarak belinizi dinlendirmenizi isteyebilir. Belinizin iyileşmesine bir şans vermek için bir süre spor ve benzeri zorlayıcı aktivitelerden uzak durmanız gerekecektir.
Dinlenme dönemine rağmen hala şikayetleriniz devam ediyorsa, 2-3 aylık süreyle sert bir bel korsesi kullanmanız gerekebilir. Omurganın hareketinin azaltılması reaksiyonun (inflamasyonun) ve spazmın iyileşmesine yardımcı olur.
Hastalar genellikle fizyoterapist ile beraber çalıştırılır. Durumunuz değerlendirildikten sonra terapistiniz şikayetlerinizin azalmasına yardımcı olacak pozisyon ve egzersizleri gösterecektir. Verilecek olan egzersiz programı belinizin ve kaslarınızın esnekliğini arttırmaya ve sırt ile karın kaslarınızı güçlendirmeye yönelik olacaktır.
B) GİRİŞİMSEL TEDAVİLER
Şikayetleri devam eden hastalara epidural steroid enjeksiyonu uygulanabilir. Epidural steroid enjeksiyonunda lomber sinir köklerinin çevresindeki boşluğa ilaç enjekte edilir.
Bel kayması nedeni ile aşırı hassas hale gelen ağrı sinirlerine “EPI-NAVIGATOR” denilen cihaz yardımı ile Radyofrekans işlemi uygulanabilir. İleri seviyedeki omurga kaymalarında en etkili tedavi vidalama olmakla birlikte hastanın yaşı ve ek sağlık sorunları nedeniyle ameliyat yapılamaması durumunda Radyofrekans tedavisi ile yüz güldürücü sonuçlar alınmaktadır.
C) CERRAHİ TEDAVİ
Kayma çok fazla olduğunda ve şikayetler cerrahi dışı tedavi yöntemleriyle iyileştirilemediğinde cerrahi tedavi uygulanır. Bel kaymasının (Spondilolistezis) cerrahi tedavisinde uygulanan başlıca cerrahi tipleri şunlardır:
a) Laminektomi
b) Enstrümentasyon ile posterior füzyon
a) Laminektomi
Omurga öne kaydığında etraftaki sinirler hasarlanabilir. Ayrıca problemli seviyede omurga kanalı daraldığından kanal içinden sinire bası olabilir. Bunu gidermek için kemik halka (lamina) uzaklaştırılır. Laminanın kaldırılması ve sinir üzerindeki baskının giderilmesi işlemine laminektomi denir. Bu işlem bel kayması(spondilolistezis) için yapıldığında genellikle etkilenen seviyenin füzyonu (Dondurulma) işleminin eklenmesi gerekir.
b) Enstrümentasyon İle Posterior Füzyon (Vidalama)
Normalde omurga füzyonu bel kaymasında(spondilolistezis) yapılan laminektomiden hemen sonra uygulanır. Füzyon işleminde iki vertebra birbiriyle birleştirilir ve kayma engellenir. Füzyonla vertebra kilitlenir, vertebralar arasındaki hareket durdurulur ve mekanik ağrı giderilir. Laminektomi ile kombine edildiğinde sinir sıkışmasının giderilmesine de yardımcı olur
Bu uygulamada problemli vertebranın arka kısmına küçük kemik parçacıkları (greft) döşenir. Bir çok doktor iki vertebra arasındaki hareketi önlemek için ayrıca metal plak ve vida uygulaması da (enstürmantasyon) yapar. Bu işlem daha iyi ve hızlı iyileşmeye yardımcı olur.
CERRAHİ SONRASI REHABİLİTASYON
Spondilolistezis (bel kayması) için yapılan füzyon cerrahisinden sonra rehabilitasyon programına başlanmadan önce 4 ay beklenir. Bu sürede kaynama olması beklenir. Terapi seansları 6-8 hafta sürer. Hastanın tam iyileşmesi en az 6-12 ayı bulur.