Apateizm Nedir, Nasıl Ortaya Çıkmıştır?

Ahmet

New member
Kullanıcı
Katılım
4 Haz 2017
Mesajlar
10,838
Tepkime puanı
5,175
Puanları
0
Cinsiyet
Erkek
[FONT=&quot]Apateizm, tanrının varlığı ile yokluğu konusunda herhangi bir ilgisi olmayan düşünceleri ifade eden akımdır. Neredeyse tanrıyı görseler bile inanmazlar![/FONT]
apateizm-nedir-nasil-ortaya-cikmistir-2283.jpg
[FONT=&quot]Apateizm, “tanrı umursamazlık” olarak da bilinen, herhangi bir “deite” ve “teolojiye” karşı ilgisizliktir. "İnanç ve inançsızlığa inanmamak” da diyebiliriz. “Apati” ve “teizim” kelimelerinin birleştirilmesi ile türetilmiş bir sözcüktür. “Yeni nesil” din ve inanç karşıtı bir akımdır. Tanrı veya tanrıların varlığına karşı bir tutum takınmayan, ilgi duymayan apateistler, tanrı veya tanrıların yokluğu ile de ilgilenmezler. İronik olarak “tanrı veya tanrıların varlığı ve yokluğuna karşı bir tutum” olarak da tanımlanabilir. Bu yönde herhangi bir kanı, inanç ve tutuma karşı bir ilgi de duymazlar. “Herhangi bir tanrı inancını reddeden” inançlara veya inançsızlıklara karşı da ilgileri yoktur. Bir apateist için “Tanrı var mı?” sorusu bile anlamsız bir sorudur. “Tanrı varsa” bile yaşam ile arasında herhangi bir ilgi yoktur. Tanrının yokluğu da insan hayatı için zaten gereksiz bir tartışma doğurur! “Tanrı tanımaz” ifadesi apatesitler için eksik kalır. “Tanrı umursamaz” demek bu anlamda yerini bulan bir tanımdır. Bazı apateistler, tanrının varlığı ispat edilse bile umursamayacaklarını deklare edebiliyor. “Tanrı” kelimesine karşı tavır veya tavırsızlık sergileyen apateistleri “umursamak” isterseniz makalemize göz atabilirsiniz!







[/FONT]
[FONT=&quot]
5a00401e63fb0.jpg

[/FONT]
[h=3]Nasıl Ortaya Çıktı?[/h][FONT=&quot]Apateizm, yeni yüzyılda yaygınlaşmaya başlayan bir akımdır. Sosyal ve ahlâkî dokulardaki çağdaş yorumlar, teknolojik gelişmeler, din ve tanrı temelli tartışmalar ve olaylar apateist düşüncelerin yaygınlaşmasını kolaylaştırmıştır. Bu sebeple, 20. ve 21. yüzyıl “apateizmin hayat bulduğu yıllar” diyebiliriz. Dini bir motivasyondan uzak bireylerin daha yatkın olduğu apateist düşünce, çeşitli kombinasyonlardaki spritüel argümanları kendisi oluşturmuş veya tamamen bu yönde soyut bir düşünceler geliştirmiştir.[/FONT]
[FONT=&quot]Son yüzyılda artış gösteren apateist görüşlerin örneklerine daha önceki yüzyıllarda da rastlanıyor. Ateist düşünceleri benimseyen bazı filozoflar, günümüzdeki apateist görüşlerin de örneklerini ifade etmişlerdir. Örneğin, ateist olarak bilinen 18. yüzyıl Fransız filozoflarından Denis Diderot, tanrının var olması veya yok olmasının umurunda olmadığını belirterek, apateist bir görüş ortaya koymuştur. Diderot, 18. yüzyıl yazar ve filozoflarından François Marie Arouet’in (Voltaire) bazı görüşlerine cevap olarak, tanrıya inanıp inanmamanın temelde hiçbir önemi olmadığını ileri sürmüştür. Diderot, Voltaire’ye cevabında, "Baldıranotunu maydanoz ile karıştırmamak önemlidir; ancak bir tanrıya inanmak veya inanmamak hiç de önemli değildir.” ifadelerini kullanmıştır.[/FONT]
[FONT=&quot]
5a0040290a247.jpg

[/FONT]
[h=3]Apateizme Felsefi Bakış[/h][FONT=&quot]Apateizm, bazı görüşlere göre “indifferentism” yani “kayıtsızlık ve ilgisizlik” olarak da tanımlanıyor. Bütün dinlerin aynı değerde olduğu görüşünü savunan kayıtsızlık, Alman felsefesinin kurucularından Immanuel Kant tarafından “Saf Aklın Eleştirisi” adlı kitapta dile getirilmiş ve popülerleşmiştir. Kant, bu görüşü, skeptisizmin uç noktası olarak değerlendiriyor. Skeptisizm, herhangi bir felsefi pozisyonu kabul etmenin mantıksızlığını savunur. Katolik Kilisesi’ne göre, indifferentism, herhangi bir görüşü kabullenme isteğidir. Katolikler; kayıtsızlık görüşünün, ateistik, materyalistik, panteistik ve agnostik felsefeler ve dini çoğulculuk felsefeleri ile benzer olduğunu savunur. Amerikalı filozof Daniel Clement Dennett, toplumda yaygın olan inançlara mensup insanların çoğunun sadece sosyal katılım örneği gösterdiğini; felsefi açıdan bu tür insanların da “apateist” olduklarını ileri sürmüştür.[/FONT]
[FONT=&quot]Apateizmi biraz daha iyi anlamak için bir gazetecinin görüşlerine yer verelim. Amerikalı ünlü gazeteci, yazar ve aktivist Jonathan Charles Rauch, apateizmin en önemli savunucularından bir isim. Dünyaya ve herhangi bir inanca bakışını, görüşlerini “apatizm” olarak tanımlayan Rauch, apateizmi, “başkalarının dindarlık ya da dinsizlik tercihlerine saygı duyma” temelinde bir görüş olarak açıklıyor. Görüşleri sebebiyle Amerikalı ateistlerle zaman zaman ters düşen Rauch, apateizmin, büyük bir sivil ilerleme olduğu için kutlanması gereken bir akım olduğunu savunuyor. Dinlerin, tanrı adına birçok vahşetten oluştuğunu; bu bakımdan dinlerin hafife alındığını ileri sürüyor. Rauch’a göre dinler, sosyal olguların ve güçlerin bölücüsü konumundadır. Apateizmin tembellik olarak görülmesini önyargı olarak açıklayan Rauch, apateizmin, dini zihniyetleri disipline etmeye çalıştığını belirtiyor. Apateizmi, “kararlı bir kültürel çabanın ürünü” olarak açıklayan Rauch, genel olarak “spritüel (ruhsal) konularda uzmanlaşma yönündeki kişisel bir çaba” olarak değerlendiriyor. Rauch, “tanrı umursamazlık” olgusunu, “sapkınlık değil, kazanımdır” ifadesi ile savunuyor. Rauch, apateizmi, "kişinin kendi inançlarını çok önemsememesi, başkalarının inançlarını hiç önemsememesi" olarak özetlemiştir.[/FONT]
[FONT=&quot]
5a004032d28f2.jpg

[/FONT]
[h=3]Apateist İnanışları[/h][FONT=&quot]Apateistlerin herhangi bir teolojik eğilimi olmadığından herhangi bir doktrini de yoktur. Yani dini bir görüşü, teolojik doktrinleri, ibadetleri, ritüelleri söz konusu değil. Bu sebeple sınırları çizilmiş öğretileri bulunmuyor. Apateist inanışlar, “bilinçli olarak cahil olmak”, sorumsuzluk ve ahlaksızlık şeklinde değerlendirilebiliyor. Hedonizmi (hazcılık) körükledikleri, zihinlere tembellik aşıladıkları, etik değerleri hiçe saydıkları, sosyal sorumlulukları ve değer yargılarını önemsemedikleri şeklinde birçok eleştiriye maruz kalabiliyorlar.[/FONT]
[FONT=&quot]Apateizm, “tanrının varlığı ile yokluğunun bilinemeyeceği” fikri ile ortaya çıkan agnostisizm ile de bağlantılı bir akımdır. Yunanca “bilinmeyen” veya “bilememek” anlamındaki “agnostos” kelimesinden türetilmiş bir kelime olan agnotisizme, apateizm açısından bakıldığında “apatetik agnostisizm” veya “pragmatik (yararcı) agnostisizm” kavramları ile karşılaşıyoruz. Bu kavramlar, “herhangi bir tartışmanın tanrı veya tanrıların varlığını destekleyen veya desteklemeyen kanıtlar sunamayacağını” ifade eder. Bir tanrının var olması ile insanların kaderi arasında herhangi bir bağlantı kurulamaz veya ilişkisi yoktur. Kaderle bağlantılı olmayan bir tanrı inancı veya inançsızlığı, tanrı varlığı veya yokluğu, insan hayatı üzerinde etkili olabilecek faktörler değildir.[/FONT]
[FONT=&quot]Apateist düşüncenin tanrı inancı veya inançsızlığı ile ilgili savaşında en önemli argümanı “kanıt yokluğu”dur. Bu argümanla, görmeden veya koşulsuz inanmayı eleştirerek, bilimsel bir pencereden tanrı inancını irdelerler. Bu görüşe göre, “her şeye gücü yeten bir tanrı veya tanrıları olsaydı, kendilerine inanmaları için insanların yorum yapmasına gerek kalmadan bazı işaretler gönderirlerdi. Yine bu görüşe göre, tanrı veya tanrılar, insanlık hakkındaki planlarını veya planları olmadığını açıklarlardı. Apatesitlere göre tanrı veya tanrılar varsa, kendilerine inanmaları için herhangi bir işaret göndermedikleri için insanların kendilerine inanıp inanmamaları umurlarında değil. Apateistler de, tanrılara inanmak için geçerli bir sebep bulamadıklarını, herhangi bir işaret görmeden inanıp inanmamayı umursamayacaklarını ifade ederler. Bazı apateistler için tanrıdan işaret gelmesi bile umurlarında değildir.[/FONT]
[FONT=&quot]Apateizmle ilgili bazı önemli ayrıntılar şunlardır;[/FONT]

  • Apatesitlerin belki de en ilginç düşüncesi, tanrının varlığının veya yokluğunun ispat edilmesi, kesin bilgilerle varlığının veya yokluğunun ortaya konulması ihtimali bile apateistlerin tutumunu değiştirmeye yetmez. Yani “tanrıyı görseler bile” tanrı umursamazlık tavırlarını sürdürmekte ısrar edeceklerini deklare etmişlerdir.
  • Dini bir argümana ihtiyaç duymayan apateizm, ahlâkî değerlerin varlığına inanır.
  • Ahlâk değerleri ve din birbirine ihtiyaç duymaz. Apateistler kendi ahlâk değerleri çerçevesinde yaşarlar.
  • Toplum yaşamının bir parçası olarak yaşayabilmek için herhangi bir dine, bir tanrıya ve teolojik bir akıma bağlı olmak gerekmez.
  • Din, dünyada sadece bazı insanlar için konfor sağlayan bir araçtır.
  • Apateistlerin ruhban sınıfı yoktur.
[FONT=&quot]
5a0040446ab01.jpg

[/FONT]
[h=4]Apateizm İle İlgili Kısa Bilgiler[/h]
  • Türkçe karşılığı “tanrı umursamazlık” olan apateizm, “pragmatik ateizm” veya “pratik ateizm” olarak da biliniyor.
  • Ahlâk değerleri olmadan yaşanabileceği düşüncesi “ahlâkî apateizm” olarak adlandırılır.
  • “The Atheist Experience” adlı programın sunucularından Amerikalı fantastik sanatçı Jeff Dee, “ahlâkî apateizm”in en önemli savucularından biridir.
  • Apatesit düşünceye göre, ahlâk yasalarına apateizm değil, “kötü ahlâk” isyan eder.
  • Fransız Katolik felsefe profesörü Étienne Vincent Borne, apateizmin, tanrının varlığının reddi değil, tamamen “tanrısız yaşamak” olduğunu ifade ediyor. Borne’ye göre, apateizm, ahlâk yasalarının geçerliliğini reddetmez.
  • Dünya genelinde herhangi bir dini ilgisi olmayan, bir dine mensup olup da inandığı dinin gerekliliği yerine getirmeyen insanların apateist olabileceği ileri sürülüyor. Bu sebeple dünya genelinde milyonlarca apateist olabilir!
  • Bir görüşe göre, apatizm, dünyada hakim bir güç haline gelseydi, dini argümanları kullanan teröristler yandaş bulamazdı. Ayrıca hiçbir dinin misyonerlik faaliyeti başarılı olamazdı.
  • Amerika’daki yetişkinlerin yüzde 40’ı kiliseye devam ettiğini söylüyor. Bu rakamın gerçekte yüzde 20 civarında olduğu belirtiliyor. Yüzde 20’lik kesimin kiliseye gitmek konusunda yalan söylediği ileri sürülüyor. Bazı ateist görüşler, “kiliseyi umursamayanları” apateist olarak değerlendiriliyor.
 
Üst
Alt